Op het moment dat Nargis de kust bereikte waren de windsnelheden groter dan 200 km, waardoor het in de op een na hoogste categorie van sterkte viel. Behalve door de hoge windselheden en hevige regenval heeft Nargis ook veel slachtoffers gemaakt door de hoge vloedgolf van meer dan 4 meter. De baan en sterkte van Nargis waren goed voorspeld door de internationale weerdiensten.
In het noorden van de Indische oceaan komen tropische cyclonen voor in de periode rond Mei-Juni en van September tot November. In de tussenliggende periode voorkomt de moesson dat de tropische depressies zich verder ontwikkelen tot tropische cyclonen. Door de moesson volgen de tropische depressies een noordelijker, meer over land gelegen koers. Tropische cyclonen ontstaan boven zee en halen hun energie uit de latente warmte die vrijkomt bij de hevige regenval waarmee de tropische cyclonen vergezeld gaan. Boven land doven ze uit. Gemiddeld komen er 4 tot 6 tropische cyclonen voor in het noordelijk gedeelte van de Indische oceaan. De meesten daarvan komen voor in het noordelijk gedeelte van de Golf van Bengalen. Ze komen ook, zij het wat minder vaak, voor in de Arabische zee. Evenals de tropische cyclonen boven de Atlantische oceaan, waar ze orkanen genoemd worden, krijgen ze in de Indische oceaan een naam. Deze namen worden aan het begin van het seizoen vastgesteld.
De tropische cycloon Nargis, werd op 27 April voor het eerst gesignaleerd. Het was toen nog een tropische depressie. Op 28 April bereikte hij de status van tropische cycloon en op 2 Mei bereikte hij de kust van Birma. Hij had toen de status van "Very Severe" en windsnelheden van meer dan 200 km/uur. De baan en de sterkte van Nargis werden goed door het ECMWF voorspeld. Ook de andere weerdiensten voorspelden het verloop van Nargis goed. Nargis trok in west-oost richting over de laag gelegen delta van de Irrawaddy rivier. Door deze baan werd het gebied langdurig aan de verwoestende kracht van de tropische cycloon bloot gesteld. Verder is de zee voor de kust vrij ondiep waardoor de, door Nargis veroorzaakte, stormvloed hoog opgestuwd werd. De huidige schatting is dat die stormvloed 4 meter of hoger is geweest. Deze stormvloed is waarschijnlijk mede verantwoordelijk voor het hoge aantal slachtoffers dat Nargis heeft geeist.
Nargis was een zeer zware tropische cycloon, maar niet van buitenproportionele sterkte. Birma ligt aan de rand van het gebied waar tropische cyclonen voorkomen. Voor dat gebied is het dus wel een uitzonderlijke gebeurtenis.
Op dit moment is nog onduidelijk wat de gevolgen van het broeikaseffect op de sterkte en het voorkomen van tropische cyclonen zijn. Gebaseerd op de huidige kennis is de verwachting dat die gevolgen beperkt zijn. Voor een individuele tropische cycloon als Nargis is die relatie niet te leggen. Alleen als er systematisch meer en/of sterkere tropische cyclonen over een langere periode voorkomen kan dat verband gelegd worden. Op dit moment zijn de geconstateerde veranderingen te klein en te variabel om een eensluidende conclusie te kunnen trekken hoewel er aanwijzingen zijn dat tropische cyclonen gemiddeld sterker zijn geworden. Deze zijn echter nog omstreden.