Oktober 2013

Zeer zacht, nat en de normale hoeveelheid zon

Zeer zware herfststorm, windkracht 11

Oktober was zeer zacht. Met in De Bilt een gemiddelde temperatuur van 12,2° C schaart deze oktobermaand zich op de achtste plaats in de rij van tien zachtste oktobermaanden sinds het begin van de metingen in 1901. Op de eerste plaats in deze lijst staat oktober 2001 met een gemiddelde van 14,2 °C. Normaal wordt het in De Bilt in oktober 10,7° C.

De eerste decade (10 dagen) lag de temperatuur rond en vaak iets boven de normale waarden, daarna volgden een aantal koelere dagen. De laagste temperatuur werd gemeten op 16 oktober op Woensdrecht: 1,8° C. Vooral in de herfstvakantie was het juist erg zacht. Op 22 oktober noteerde vrijwel het hele land nog een warme dag (20,0°C of hoger). In Ell werd toen de hoogste temperatuur van deze maand geregistreerd: 23,1°C. Totaal kwam het aantal warme dagen in De Bilt deze maand uit op twee, precies het normale aantal voor oktober.

Grafiek temperatuurverloop De Bilt
Grafiek temperatuurverloop De Bilt
Neerslag De Bilt
Neerslag De Bilt
Zonneschijnduur De Bilt
Zonneschijnduur De Bilt

Oktober 2013 was een natte maand, er viel gemiddeld over het land 110 mm regen, normaal valt er 83 mm. Een groot deel van de maandsom viel in het weekend van vrijdag 11 tot en met zondag 13 oktober. Het KNMI gaf een code oranje uit (waarschuwing voor extreem weer) voor Zeeland, Zuid-Holland en Utrecht vanwege grote neerslaghoeveelheden (75 mm in 24 uur) en de daarmee gepaarde kans op wateroverlast. De meeste regen viel tussen zaterdagavond en zondagavond in Zuid-Holland: op sommige plaatsen ruim 120 mm. In een veel groter gebied van Zeeland, Zuid-Holland en Utrecht viel opgeteld 75 mm regen of meer. Zulke neerslaghoeveelheden in een etmaal op deze schaal komen minder dan eens per dertig jaar voor. De hoogste neerslagsom werd deze maand werd gemeten in het zuidwesten van het land, daar viel lokaal circa 225 mm. In De Bilt is de neerslagsom uitgekomen op 161 mm. Oktober 2013 is daardoor in De Bilt een van de vijf natste oktobermaanden in ruim honderd jaar. De minste regen viel in het zuidoosten van het land, daar noteerde Maastricht 55 mm.

Op maandag 28 oktober veroorzaakte een stormdepressie een westzuidwesterstorm. In het Waddengebied stond enige tijd een zeer zware storm, kracht 11, in de noordwestelijke kustprovincies stond geruime tijd een zware storm, windkracht 10. Het KNMI gaf een weeralarm (code rood) uit voor zeer zware windstoten (100 km/uur of meer) voor het westen, midden en noorden van het land. In de noordwestelijke helft van het land kwamen op uitgebreide schaal windstoten voor van meer dan 100 km/uur. De hoogste windstoot werd gemeten op Vlieland en Lauwersoog en bedroeg 151 km/uur. De laatste keer dat er een zeer zware storm (11 Bft) in Nederland voor kwam, was 25 januari 1990. De laatste zware storm (10 Bft) dateerde van 18 januari 2007.

Het aantal zonuren was deze maand gemiddeld over het land 118 uren tegen een langjarig gemiddelde van 113 uren. Zowel aan het begin als het einde van de maand scheen de zon vaak meer dan gemiddeld. Aan het begin van de tweede decade (10 dagen) overheerste de bewolking en kwam de zon nauwelijks tevoorschijn. Op enkele dagen kwam daarbij soms ook mist voor. De Bilt kende zes sombere dagen, één meer dan gemiddeld. De zon was het minst te zien in het zuidoosten van het land. Eindhoven registreerde de minste zonuren: 107. Het zonnigste KNMI station was Hoorn(Terschelling), daar scheen de zon 137 uur. Het aantal zonuren bedroeg in De Bilt 115, vergelijkbaar met normaal (113 uur).

Vorig jaar oktober was in De Bilt de gemiddelde temperatuur 10,5 °C, bedroeg het aantal uren zonneschijn 109 en de neerslagsom 106 mm.

Normaal=het langjarig gemiddelde over het tijdvak 1981-2010 
De Bilt, 1 november 2013/Mieke Reijmerink