Nieuwsbericht

Eerste succes windsatelliet Aeolus

20 september 2018

Windsatelliet Aeolus is nog geen maand in de lucht en de missie heeft nu al alle verwachtingen overtroffen. Slechts één week nadat de satelliet een licht op onze atmosfeer scheen, leverde het de eerste gegevens over wind. De Europese ruimtevaart organisatie (ESA) lanceerde de satelliet woensdag 22 augustus.

Gerard van der Steenhoven, hoofddirecteur van het KNMI, is enthousiast over de kwaliteit van de data. “Te zien is dat de gemeten windpatronen echt kunnen afwijken van hetgeen in de beste modellen zit. Dat betekent dat het verwerken van de metingen van Aeolus in de ECMWF-modellen tot wezenlijke verbeteringen van de weerverwachtingen kan leiden.”

Dit is een grandioze stap voorwaarts voor de meteorologie in het algemeen en de weersverwachting in het bijzonder

KNMI'er Ad Stoffelen was bij de lancering vanaf de ESA-basis in Frans Guyana en is al zestien jaar nauw betrokken bij de Aeolus-missie. “Op 5 tot 10 kilometer hoogte geeft Aeolus nu al betere windkwaliteit dan windgegevens boven zee die we afleiden uit wolkenbeweging op satellietfoto’s. Dit is een grandioze stap voorwaarts voor de meteorologie in het algemeen en de weersverwachting in het bijzonder.”

Verbetering weersverwachtingen en klimaatonderzoek

Aeolus meet wind vanaf de grond (of bij bewolking vanaf het wolkendek) tot op 30 kilometer hoogte. Tot nu toe deden alleen weerballonnen dat, en lang niet overal. Bovendien meten de huidige weersatellieten de wind alleen maar dicht boven het zeeoppervlak. Aeolus brengt de opbouw van de wind op verschillende hoogten in kaart. Hierdoor zijn we beter in staat om weer- en klimaatmodellen bij te sturen. Dit zorgt voor betere weersverwachtingen wereldwijd en draagt bij aan klimaatonderzoek.

Rol van het KNMI

Het KNMI is medeverantwoordelijk voor het verwerken van de data

Het KNMI is sinds 1992 een belangrijke voortrekker van de Aeolus missie, die wordt gecoördineerd door de ESA. Het KNMI is, samen met internationale partners als European Center for Medium-Range Weather Forecasts (ECMWF), Meteo France en het German Aerospace Center (DLR)  verantwoordelijk voor het verwerken van de data. Hierbij verwerkt het ECMWF de satellietmetingen tot windprofielen met software die door het KNMI zijn mee ontwikkeld. Deze windprofielen worden dan door weercentra wereldwijd gebruikt. 

(Bron: ESA)

Figuur: De eerste windgegevens van Aeolus. Het toont winden tot een hoogte van 24 kilometer van driekwart van een baan rondom de aarde, waarbij de satelliet eerst de Noordpool passeert (linkerkant van de afbeelding) vervolgens de evenaar, dan de Zuidpool en vervolgens weer omhoog naar de evenaar (rechterkant van de afbeelding). De figuur laat zien dat Aeolus nu al goed in staat is de sterke subtropische jet aan beide zijden van de evenaar (in blauw) duidelijk zichtbaar te maken. Boven de Zuidpool is de zogenaamde stratosferische polar vortex goed zichtbaar.

Recente nieuws- en klimaatberichten

  1. Toename broeikasgas methaan in hogere versnelling

    Wereldwijd warmt het klimaat op doordat de hoeveelheid broeikasgassen in de atmosfeer steeds verd...

    17 april 2024 - Klimaatbericht
  2. De hoofdmoot van de jaarneerslag

    Alle regen in een jaar opgeteld bedekt Nederland gemiddeld met een laag water van 85 centimeter. ...

    15 april 2024 - Klimaatbericht
  3. Onmisbare metingen op zee staan onder druk

    We gebruiken de Noordzee om te varen, te vissen en energie op te wekken. Maar wist je ook dat vee...

    10 april 2024 - Klimaatbericht
  4. Verdroging start steeds vroeger in het voorjaar

    Op 1 april start officieel het groeiseizoen. Vanaf die dag houdt het KNMI het neerslagtekort bij ...

    02 april 2024 - Klimaatbericht
Toon alle nieuws- en klimaatberichten