Broeikasgassen nemen versneld toe

In de afgelopen vijf jaar zijn de concentraties van de belangrijkste broeikasgassen versneld gestegen, is de temperatuur met 0,2 graden toegenomen ten opzichte van de voorgaande vijf jaar en zet ook de stijging van de zeespiegel versneld door. Deze en andere conclusies trekt de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) in een klimaatrapport voor de klimaattop van de Verenigde Naties (VN) die vandaag gehouden wordt. Het rapport werd samengesteld onder leiding van het KNMI, in samenwerking met klimaatspecialisten uit de hele wereld.

VN Klimaattop

Het doel van de VN klimaattop is om landen te stimuleren werk te maken van het klimaatakkoord dat in 2015 in Parijs werd gesloten om de opwarming van de aarde te beperken.  Het WMO-rapport en de bijbehorende poster laten zien hoe sindsdien het klimaat veranderd is. Ook geeft het een overzicht van extreem weer en gevolgen daarvan in de afgelopen vijf jaar, zoals hittegolven, orkanen, overstromingen, droogte en natuurbranden.

Broeikasgassen

De concentraties in de atmosfeer van de belangrijkste broeikasgassen kooldioxide (CO₂), methaan (CH₄) en lachgas (N₂O) zijn in de afgelopen jaren verder toegenomen (figuur 1). De concentraties nemen versneld toe: de jaarlijkse stijging was de afgelopen vijf jaar voor elk van deze broeikasgassen ongeveer 20 procent hoger dan in de vijf jaar ervoor.

Temperatuur

De wereldgemiddelde temperatuur in 2015-2019 is waarschijnlijk de hoogste ooit gemeten voor een periode van deze lengte (figuur 2; voor 2019 zijn metingen tot en met juni verwerkt). De temperatuur is 1,1 graad hoger dan de pre-industriële waarde (1750-1800) en 0,2 graad hoger dan in 2011-2015.

Zeespiegel

De snelheid van de wereldgemiddelde zeespiegelstijging is toegenomen van 3 millimeter per jaar in de periode 1997-2006 tot 4 millimeter per jaar in de periode 2007-2016 tot maar liefst 5 millimeter per jaar in de recente periode mei 2014 – mei 2019 (figuur 3). Deze versnelde stijging, waargenomen vanuit satellieten, is vooral het gevolg van de opwarming en daardoor uitzetting van de oceanen en van smelten van landijs van Groenland en Antarctica. Zowel de absolute als de relatieve bijdrage van Groenland en Antarctica is de afgelopen jaren toegenomen.

Meegewerkt aan dit rapport

Het afgelopen half jaar heb ik meegewerkt aan dit rapport. De resultaten bevestigen me dat er nog veel moet gebeuren om de uitstoot van broeikasgassen omlaag te brengen. De toename van broeikasgassen gaat immers nog steeds sneller in plaats van langzamer.

KNMI-klimaatbericht door Peter Siegmund