Klimaatbericht

Klimaatverandering - ondervinden vliegtuigen meer turbulentie?

05 mei 2017

Maandag 1 mei raakten enkele tientallen passagiers gewond door hevige turbulentie tijdens een vlucht van Moskou naar Bangkok. Een groot aantal van hen, waaronder enkele zwaargewonden, moest worden opgenomen in het ziekenhuis. Turbulentie is een alledaags fenomeen, maar in dit geval kwam de turbulentie onverwacht en kon de bemanning de passagiers niet op tijd waarschuwen hun stoelriemen vast te maken.

Volgens recent onderzoek zal door klimaatverandering de wind op grotere hoogte gaan toenemen, wat tot meer en hevigere turbulentie kan leiden en daarmee grote gevolgen kan hebben voor het commerciële vliegverkeer. Vliegtuigen vliegen meestal rond de 10 kilometer hoogte, op de scheiding tussen de onderste laag van de atmosfeer met relatief sterke verticale bewegingen, de troposfeer, en de veel stabielere laag erboven, de stratosfeer. Op deze hoogte is de straalstroom, een brede, krachtige oostwaartse luchtstroom rondom de aarde, het sterkst.

Voorbeeld van de straalstroom boven de Atlantische Oceaan. De oranje en rode kleuren geven de hoogste windsnelheden aan.

Door de grote snelheidsverschillen in en aan de randen van de straalstroom ontstaan door wrijving onzichtbare wervelingen in de luchtstroom, ook wel turbulentie genoemd (in het Engels: Clear Air Turbulence, CAT). De plotselinge stijg- en daalbewegingen die hierbij horen zijn meestal ongevaarlijk, maar kunnen wel overlast geven of zelfs, zoals afgelopen week, leiden tot verwondingen van passagiers met losse stoelriemen.

Door de toename van broeikasgassen warmt de troposfeer op 10 kilometer hoogte in de tropen op en koelt de lage stratosfeer rond de polen af. Deze temperatuurveranderingen leiden tot een sterkere straalstroom op vlieghoogte en dus meer CAT. Naast ongemak voor de passagiers kunnen hierdoor de vluchtduur en (brandstof)kosten toenemen wanneer vaker uitwijken nodig is.

KNMI-klimaatbericht door Yorick de Wijs

Recente nieuws- en klimaatberichten

  1. Door satelliet EarthCARE meer begrip van klimaatverandering

    Eind mei wordt satelliet EarthCARE gelanceerd. EarthCARE is uitgerust met geavanceerde instrument...

    15 mei 2024 - Nieuwsbericht
  2. Meer zon in de lente

    Het KNMI houdt bij hoeveel zonnestraling het aardoppervlak bereikt, en ook hoe lang de zon schijn...

    14 mei 2024 - Klimaatbericht
  3. Noorderlicht komt zeldzaam zuidelijk boven Nederland door zonnestorm

    Vrijdag 10 mei bevond het noorderlicht zich boven Nederland. Dat het noorderlicht zo zuidelijk ko...

    13 mei 2024 - Nieuwsbericht
  4. Wat iedereen zou moeten weten over de opwarming van de aarde

    Regelmatig hoor je dat weer nieuwe temperatuurrecords worden gebroken. Hier zetten we wat feiten ...

    08 mei 2024 - Klimaatbericht
Toon alle nieuws- en klimaatberichten