Achtergrond

IJzel begin januari 2016

Van 3 tot en met 6 januari 2016 lag de scheiding tussen koude en zeer zachte lucht langdurig boven ons land. In de koude lucht kwam het herhaaldelijk tot ijzel.

Synoptische situatie en opgetreden verschijnselen

Een depressie lag van 3 tot en met 6 januari boven de Britse Eilanden en vulde daar geleidelijk op. Boven Noord-Europa was de luchtdruk hoog. Tussen beide systemen werd boven het noorden van ons land koude, continentale lucht aangevoerd. In het zuiden en midden was de aanvoerde lucht juist zacht. De scheidslijn tussen beide luchtmassa's lag van 3 tot en met 6 januari min of meer stil boven ons land. Regelmatig kwam het tot neerslag. In de koude lucht was dit in de vorm van ijzel en sneeuw.

Kort na middernacht op 3 januari daalde de temperatuur in het noordoosten tot onder het vriespunt. Tegelijkertijd trok de eerste neerslag vanuit het zuiden over het land. In het noorden was dit in de vorm van ijzel, lokaal werd ook wat sneeuw waargenomen. In de loop van de middag werd het overwegend droog. Een volgend regengebied trok in de late avond van de 3e vanuit het zuidwesten noordoostwaarts. Vanaf middernacht begon het in het noorden te sneeuwen. Daarbij ontstond in Friesland, Drenthe en Groningen lokaal een sneeuwdek met een dikte tot 3 cm. Er stond daarbij een matige, soms vrij krachtige oostenwind. De ijzellast, aanwezig op hoogspanningsleidingen, zorgde in combinatie met de wind tot het zogenaamde "lijndansen" waardoor korte spanningsonderbrekingen optraden in het electriciteitsnet. In de loop van de ochtend van 4 januari nam de intensiteit van de neerslag af. Af en toe viel nog wat lichte sneeuw, meer naar het zuiden ijzelde het.

Weerkaart van 5 januari 2015, 06 uur UT. Depressie boven de Britse Eilanden. Boven het noorden van Nederland wordt met een oostelijke stroming koude, continentale lucht aangevoerd.
Weerkaart van 5 januari 2015, 06 uur UT. Depressie boven de Britse Eilanden. Boven het noorden van Nederland wordt met een oostelijke stroming koude, continentale lucht aangevoerd. In het zuiden is de aangevoerde lucht zacht en maritiem van oorsprong.
sneeuwdek, 4 januari 2016 om 08 uur UT
sneeuwdek, 4 januari 2016 om 08 uur UT (09 uur MET). In het noorden ligt op sommige plaatsen 3 cm sneeuw.
Maximale windstoot op 3 januari 2016. De wind in combinatie met de ijzellast op electriciteitsleidingen zorgde voor het verschijnsel van 'lijndansen" met spanningsonderbrekingen als gevolg.
Maximale windstoot op 3 januari 2016. De wind in combinatie met de ijzellast op electriciteitsleidingen zorgde voor het verschijnsel van "lijndansen" met korte spanningsonderbrekingen als gevolg.

In het noorden van het land bleef het in de middag van 4 januari af en toe ijzelen. In de avond van 4 januari nam de intenstiteit van de neerslag weer toe, in het noorden van het land in de vorm van ijzel. Dit gebied met ijzel trok tegen de ochtend van 5 januari via het noorden het land weer uit.

 

24-uurs neerslagsom, gemeten op 4 januari 2016 om 08 uur UT In het noorden viel de neerslag in de vorm van ijzel en sneeuw.
24-uurs neerslagsom, gemeten op 4 januari 2016 om 08 uur UT In het noorden viel de neerslag in de vorm van ijzel en sneeuw. In het zuiden en midden viel veel meer neerslag maar in de vorm van regen.
24-uurs neerslagsom, gemeten op 5 januari 2016 om 08 uur UT In het noorden viel de neerslag voornamelijk in de vorm van ijzel.
24-uurs neerslagsom, gemeten op 5 januari 2016 om 08 uur UT In het noorden viel de neerslag voornamelijk in de vorm van ijzel, elders in de vorm van regen.
Maximumtemperatuur op 4 januari 2016. In het noordoosten bleef het gehele etmaal de temperatuur onder het vriespunt.
Maximumtemperatuur op 4 januari 2016. In het noordoosten bleef het gehele etmaal de temperatuur onder het vriespunt. Ook 3, 5 en 6 januari waren in het noordoosten `ijsdagen`. Tegelijkertijd was het in de rest van het land zacht.

Overdag op 5 januari bleef het overwegend droog. In de avond van 5 januari ontstonden door het opglijden van de zachte tegen de koude lucht opnieuw gebieden met neerslag. In het noorden was dit opnieuw in de vorm van ijzel. De koude lucht breidde zich in de loop van de avond iets verder uit waardoor het gebied met gladheid zich ook zuidwaarts uitbreidde.

 Door ´opglijding´ bleven ook op 6 januari nieuwe gebiedjes met neerslag ontstaan. Vooral in de ochtend zorgde ijzel voor grote problemen in met name Drenthe, Friesland en Groningen. De rest van het etmaal bleef het op veel plaatsen droog.

Op 7 januari 2016 trok een depressie van Ierland naar de Noordzee. Het frontale systeem van het laag bereikte vergezeld van regen in de ochtend het zuidwesten van het land. Later in de middag bereikte de neerslag het noordoosten van het land. Lokaal viel nog wat ijzel waarna met name in Groningen de neerslag overging in (natte) sneeuw met de tijdelijke vorming van een dun sneeuwdek. In de late avond kwam de temperatuur ook in het uiterste noordoosten boven het vriespunt.

Beeld neerslagradar op 6 januari 2016. Met name in Drenthe zorgt ijzel op dat moment voor grote problemen.
De uitstaande waarschuwingen van het KNMI op 6 januari 2016 om 11.30 uur MET.
De uitstaande waarschuwingen van het KNMI op 6 januari 2016 om 11.30 uur MET.
24-uurs neerslagsom, gemeten op 7 januari 2016 om 08 uur UT In het noorden viel de neerslag in de vorm van ijzel.
24-uurs neerslagsom, gemeten op 7 januari 2016 om 08 uur UT In het noorden viel de neerslag in de vorm van ijzel.

Uitgegeven waarschuwingen

Het KNMI waarschuwde met code oranje en code rood voor de ijzel. De eerste keer was dat van 06.11 uur tot 12.31 uur op 3 januari voor de provincies Groningen, Drenthe en Overijssel (code oranje).

Waarschuwingsbulletin 3 januari 10.30 uur

In het noordoosten gladheid door ijzel, komende nacht door sneeuw. In de provincie Groningen en het noordoostelijke deel van de provincies Friesland en Drenthe is het op veel plaatsen glad door ijzel. In de loop van de middag wordt het weer droog. Komende nacht en maandagochtend kan het in dezelfde gebieden glad worden door sneeuw. Tevens is er eerst nog een kans op ijzel.

Op 4 januari werd voor een tweede keer opgeschaald naar een code oranje om 12.09 uur voor de provincies Groningen, Friesland, Drenthe en op de Waddeneilanden. Om 17.35 uur kwamen het noorden van Overijssel en Flevoland hier bij. Om 05.38 uur werd verder opgeschaald naar code rood (weeralarm) voor Groningen, Drenthe en Friesland. In de overige genoemde gebieden bleef code oranje van kracht. Om 12.33 uur werd code rood afgeschaald naar code oranje.

Waarschuwingsbulletin 5 januari 08.06 uur:

WEERALARM

Weeralarm vanochtend in Groningen, Drenthe en Friesland wegens ijzel. Voor de provincies Groningen, Friesland, Drenthe geldt een code rood wegens ijzel op uitgebreide schaal. Deze ijzel kan tot het einde van vanochtend aanhouden. In het Waddengebied is hiervoor een code oranje van kracht, in Flevoland en Overijssel een code geel. Vanmiddag wordt het tijdelijk droog maar blijft daar de kans op gladheid aanwezig. Komende nacht kan ook het midden van het land te maken gaan krijgen met ijzel, in het noorden kan het glad blijven door sneeuwresten en ijs op de weg.

In de middag van 5 januari werd code oranje ook uitgegeven voor Flevoland, Overijssel en Gelderland.

Waarschuwingsbulletin 5 januari 13.27 uur:

Waarschuwing Grootschalige gladheid in het noord(oost)en van het land Voor de provincies Groningen, Friesland, Drenthe en voor de Waddeneilanden is een code oranje van kracht voor grootschalige gladheid door bevriezing. Deze gladheid houdt voorlopig nog aan. Komende nacht en morgenochtend kunnen ook delen van Noord-Holland, Flevoland, Overijssel, Gelderland en Utrecht te maken krijgen met lokale gladheid als gevolg van ijzel.
 

Op 6 januari om 10:41 uur werd opgeschaald naar code rood voor de provincie Drenthe, om 12.06 uur voor Friesland, om 14.27 uur ook voor Groningen.

Waarschuwingsbulletin 6 januari 12.06 uur:

Weeralarm: Grootschalige gladheid door ijzel. Het weeralarm geldt voor Drenthe en Friesland

In de provincies Drenthe en Friesland geldt een weeralarm, code rood van kracht voor grootschalige gladheid als gevolg van ijzel. Voor de provincies Groningen, Flevoland, Overijssel, Gelderland en op de Wadden blijft code oranje van kracht. Ook in de kop van Noord-Holland en West-Friesland kan het plaatselijk glad zijn door ijzel. Komende uren kan de gladheid zich nog iets verder zuidwaarts uitbreiden. In het noorden en noordoosten houdt de gladheid aan tot donderdag. Elders verdwijnt de gladheid in de loop van de avond.

Op 8 januari 2016 werd om 10.17 uur de code oranje afgeschaald voor Flevoland en Overijssel. Om 14.58 uur was dit het geval voor Drenthe, Friesland en de Waddeneilanden. Op dat moment stond er alleen nog een code rood uit voor Groningen. In Groningen werd het weeralarm beindigd om 23.00 uur.
 

 

(Deze factsheet wordt bijgewerkt, laatste update vrijdag 8 januari 2016, 13.00 uur MET).

Niet gevonden wat u zocht? Zoek meer achtergrond artikelen