September 2017

Koel en zeer nat, maar wel aan de zonnige kant

September was een koele maand met in De Bilt een gemiddelde temperatuur van 13,7 °C, tegen een langjarig gemiddelde van 14,5 °C.

Onder invloed van een hogedrukgebied ging de maand rustig en droog van start. De eerste vijf dagen van de maand liep de temperatuur daarbij in de middag in delen van het land nog op tot boven de 20,0 °C (‘warme dag’). De landelijk hoogste temperatuur van de maand, 24,9 °C, werd gemeten op 5 september in Maastricht. Na de 5e volgde een lang, wisselvallig tijdvak. Daarbij was het op veel dagen koeler dan normaal voor de tijd van het jaar. Ook tijdens de nachten koelde het soms fors af. Op 17 september werd het in Woensdrecht 2,9 °C, de landelijk laagste temperatuur van de maand.

Aan het einde van de maand stabiliseerde het weer onder invloed van een hogedrukgebied boven Scandinavië. De temperatuur liep daarbij overdag weer op en plaatselijk werden op 25, 27,28  en 29 september nog warme dagen geregistreerd. Uiteindelijk werden er in De Bilt in september zeven warme dagen genoteerd, minder dan het normale aantal van tien. Zomerse dagen (maximumtemperatuur 25,0 °C of hoger) kwamen niet voor in Nederland, normaal telt september in De Bilt nog twee van zulke dagen.

 

Temperatuurverloop De Bilt
Temperatuurverloop De Bilt
Neerslag De Bilt
Neerslag De Bilt
Zonneschijnduur in De Bilt
Zonneschijnduur in De Bilt

Gemiddeld over het land zal de neerslagsom uitkomen op 134 mm regen tegen 78 mm normaal en daarmee was september een zeer natte maand. Sinds 2001 was de maand niet meer zo nat geweest, toen viel 177 mm. De regionale verschillen waren echter bijzonder groot. De kustgebieden waren zeer nat, op veel plaatsen viel daar 150 tot ca. 250 mm regen. Verder van zee viel veel minder regen, in het zuidoosten van het land viel zelfs minder neerslag dan normaal met in Limburg op sommige plaatsen niet meer dan 65 mm.

Ondanks het natte karakter kende de maand toch twee lange, droge tijdvakken. De eerste week van september viel er nauwelijks regen onder invloed van het hogedrukgebied. En ook van 18 tot en met 27 september was het op de meeste plaatsen overwegend droog. Het grootste deel van de maandsom viel tussen 8 en 18 september.

Een frontaal systeem van een depressie boven de Noordzee veroorzaakte op 8 en 9 september langdurige, buiige regenval. In de westelijke kustprovincies viel op sommige plaatsen gedurende deze twee etmalen 75 tot 100 mm regen. Buien, ontstaan boven het relatief warme zeewater, trokken op 12 september over Noord-Holland en lieten daar lokaal ruim 50 mm achter. Een actieve depressie veroorzaakte op 13 september de eerste herfststorm van het jaar. Langs de kust stormde het geruime tijd (windkracht 9). Op een aantal plaatsen, met name in het Waddengebied heeft het KNMI korte tijd zware storm (windkracht 10) gemeten. Daarbij kwamen zeer zware windstoten voor van 110 tot 120 km/uur. Opvallend tenslotte waren ook de buien die vanaf zee in een noordwestelijke stroming op de 14e en 15e over vooral de kustgebieden trokken. Plaatselijk viel daar 30 tot 60 mm per etmaal. Op 29 september trokken er in de namiddag en avond actieve buien vergezeld van onweer over het land. Lokaal veroorzaakten de buien wateroverlast.

Met gemiddeld over het land 154 zonuren tegen normaal 143 was september aan de zonnige kant. Er waren behoorlijke regionale verschillen in het aantal zonuren. In het midden van het land werden lokaal minder dan 140zonuren geregistreerd. In het zuidwestelijk kustgebied was het een stuk zonniger. In Vlissingen was de zon 179 uren te zien. De maand kende geen opvallend zonnige of sombere tijdvakken.

 

Normaal=het langjarig (schrikkel)gemiddelde over het tijdvak 1981-2010. De Bilt,  3 oktober 2017/Rob Sluijter