Herfstachtige weer zorgde voor overlast

De overvloedige regen en stormachtige wind van 13 en 14 juli hebben geleid tot overlast, schade en gewonden. Op tal van plaatsen leidde de aanhoudende plensregen tot wateroverlast en door de regen in combinatie met de zware windstoten gingen ook bomen om. In drie dagen tijd van 12 tot en met 14 juli viel op een aantal plaatsen in totaal 100 tot ruim 130 mm. Het neerslagstation in Elspeet kreeg in drie dagen 133 mm. Dat is veel meer dan normaal in de hele maand juli die landelijk gemiddeld 73 mm oplevert.

De aanzet tot het voorlopige dieptepunt van de zomer werd gegeven door een hardnekkig lagedrukgebied, een thermisch laag, dat gevuld met warme en vochtige lucht vanuit Zuid-Frankrijk naar ons land trok en op ons op 12 juli bereikte. Na een op veel plaatsen zomerse dinsdag begon het aan het einde van de middag vanuit het zuidwesten te regenen, waarna het intensieve regengebied zich snel verder over het land uitbreidde. Het lagedrukgebied zorgde aan de grond voor een krachtige noordoostenwind terwijl de wind op grotere hoogte uit het zuidwesten kwam. Dat leidde tot grote temperatuurtegenstellingen waardoor het regengebied boven ons land steeds actiever werd.
De meeste regen viel in de avond van 12 juli en de nacht in een strook van zuidwest naar noordoost over het midden van ons land. De buiige regen die soms vergezeld ging van onweer leverde op veel plaatsen in korte tijd meer dan 50 mm op. Elspeet meldde op 13 juli zelfs een etmaalsom van 73 mm.

Het KNMI kreeg in De Bilt op 12 juli 59 mm. Dat is op twee na de grootste 24 uursom van de meetreeks sinds tenminste 1901. Alleen op 1 augustus 1917 (62 mm) en op 19 juli 1966 (61 mm) viel er nog iets meer op het hoofdstation in De Bilt.

Tegenstellingen in temperatuur
De 13e juli was een koele dag met in De Bilt een maximumtemperatuur van 14,1 graden. Dat is zo’n 8 graden onder de norm voor midden juli. In de loop van de avond ontwikkelde zich vlak voor onze kust een nieuw lagedrukgebied dat donderdag 14 juli in een deel van ons land zorgde voor langdurige en overvloedige regen en wind. Nederland lag precies in het overgangsgebied tussen zeer warme lucht in het oosten en koelere lucht in het westen. Door de grote temperatuurtegenstellingen activeerde het lagedrukgebied dat met zijn kern heel langzaam over het noorden van het land trok. Vooral aan de westelijke en zuidelijke kant van de depressie ontwikkelde zich een gebied met intensieve regen en veel wind.

Onstuimige wind
Langs onze kust stond geruime tijd een harde tot stormachtige wind met zware windstoten tussen circa 90 en 100 km/uur. Zo’n herfstachtig weertype, dat de hele dag aanhoudt, komt midden in de zomer niet vaak voor.
Natste regio
De meeste regen viel op 14 juli in het zuiden van Zuid-Holland in de omgeving van Den Haag en Leiden. Op een aantal plaatsen kwam hier binnen 24 uur circa 70 mm omlaag, in Valkenburg (ZH) viel 77 mm. De minste regen viel in het noordoosten dichtbij de kern van het lagedrukgebied, waar plaatselijk slechts een paar millimeter werd afgetapt. De eerste twee decades van juli hebben vooral in de westelijke helft veel regen opgeleverd, op verschillende plaatsen meer dan 100 mm en op een aantal plaatsen meer dan 150 mm.

Langdurig regen
Opmerkelijk was het langdurige karakter van de regen. De Bilt registreerde op 14 juli gedurende 20,5 uur regen. Dat is een evenaring van het duurrecord van de neerslag voor juli en voor de zomer dat op naam staat van 17 juli 1954. Ook recent op 26 augustus 2010 regende het intensief en langdurig met een neerslagduur in De Bilt van 18,3 uur. De hoeveelheden waren vorige zomer nog groter dan dit jaar. De meeste neerslag viel op 27 augustus 2010 in het oosten van het land: het KNMI-weerstation in Lievelde kreeg 138 mm.