Klimaatbericht

Klimaatverandering - ondervinden vliegtuigen meer turbulentie?

05 mei 2017

Maandag 1 mei raakten enkele tientallen passagiers gewond door hevige turbulentie tijdens een vlucht van Moskou naar Bangkok. Een groot aantal van hen, waaronder enkele zwaargewonden, moest worden opgenomen in het ziekenhuis. Turbulentie is een alledaags fenomeen, maar in dit geval kwam de turbulentie onverwacht en kon de bemanning de passagiers niet op tijd waarschuwen hun stoelriemen vast te maken.

Volgens recent onderzoek zal door klimaatverandering de wind op grotere hoogte gaan toenemen, wat tot meer en hevigere turbulentie kan leiden en daarmee grote gevolgen kan hebben voor het commerciële vliegverkeer. Vliegtuigen vliegen meestal rond de 10 kilometer hoogte, op de scheiding tussen de onderste laag van de atmosfeer met relatief sterke verticale bewegingen, de troposfeer, en de veel stabielere laag erboven, de stratosfeer. Op deze hoogte is de straalstroom, een brede, krachtige oostwaartse luchtstroom rondom de aarde, het sterkst.

Voorbeeld van de straalstroom boven de Atlantische Oceaan. De oranje en rode kleuren geven de hoogste windsnelheden aan.

Door de grote snelheidsverschillen in en aan de randen van de straalstroom ontstaan door wrijving onzichtbare wervelingen in de luchtstroom, ook wel turbulentie genoemd (in het Engels: Clear Air Turbulence, CAT). De plotselinge stijg- en daalbewegingen die hierbij horen zijn meestal ongevaarlijk, maar kunnen wel overlast geven of zelfs, zoals afgelopen week, leiden tot verwondingen van passagiers met losse stoelriemen.

Door de toename van broeikasgassen warmt de troposfeer op 10 kilometer hoogte in de tropen op en koelt de lage stratosfeer rond de polen af. Deze temperatuurveranderingen leiden tot een sterkere straalstroom op vlieghoogte en dus meer CAT. Naast ongemak voor de passagiers kunnen hierdoor de vluchtduur en (brandstof)kosten toenemen wanneer vaker uitwijken nodig is.

KNMI-klimaatbericht door Yorick de Wijs

Recente nieuws- en klimaatberichten

  1. Europa was in 2023 uitzonderlijk warm en nat

    Het jaar 2023 was – wederom – een jaar vol extremen in Europa; één van de natste jaren in de meti...

    22 april 2024 - Klimaatbericht
  2. Toename broeikasgas methaan in hogere versnelling

    Wereldwijd warmt het klimaat op doordat de hoeveelheid broeikasgassen in de atmosfeer steeds verd...

    17 april 2024 - Klimaatbericht
  3. De hoofdmoot van de jaarneerslag

    Alle regen in een jaar opgeteld bedekt Nederland gemiddeld met een laag water van 85 centimeter. ...

    15 april 2024 - Klimaatbericht
  4. Onmisbare metingen op zee staan onder druk

    We gebruiken de Noordzee om te varen, te vissen en energie op te wekken. Maar wist je ook dat vee...

    10 april 2024 - Klimaatbericht
Toon alle nieuws- en klimaatberichten