Uitleg over

Zonkracht

De zonkracht is een maat voor de hoeveelheid ultraviolette straling (UV) in het zonlicht die de aarde bereikt.

De verwachte hoeveelheid UV wordt uitgedrukt in een UV-index. Deze kan in ons land variëren van 0 tot 8. Bij 0 is er geen UV en 8 staat voor de maximale hoeveelheid UV-zonlicht. In landen dichter bij de evenaar en in de bergen kan de zonkracht een waarde van 15 of hoger halen. 

Zonkrachtschaal

De zonkrachtschaal geeft de sterkte van de zonkracht aan en hoeveel risico er is op huidschade. De zonkrachtschaal is in 2024 vastgesteld samen met de partners in het zonkrachtactieplatform gecoördineerd door het RIVM.

De zonkrachtschaal van het KNMI voor Nederland:

Zonkracht Omschrijving Risiconiveau's
1 - 2 vrijwel geen Er is nauwelijks risico op huidschade door de zon.
3 - 4  matig Er is risico op huidschade door de zon. Bescherm je huid en ogen.
5 - 6 sterk Er is groot risico op huidschade door de zon. Bescherm je huid en ogen.
7 en hoger zeer sterk Er is zeer groot risico op huidschade door de zon. Bescherm je huid en ogen. 

 

Effect zonkracht

Bij een zwakke tot matige zonkracht (1-4) verbrandt de huid minder snel dan bij een sterke zonkracht (5 en hoger). De zonkracht hangt ook af van de hoeveelheid bewolking, Op een zonnige dag is er meer UV-zonlicht dan wanneer het volledig bewolkt is. Maar dit geeft hooguit dezelfde bescherming als een zonnebrandcrème met factor 5. Dus ook in de schaduw onder een parasol kan de huid nog steeds verbranden.

Zonkracht 7 of meer komt in ons land regelmatig voor. Soms op meer dan twintig dagen per jaar. In de afgelopen jaren is enkele keren een zonkracht 8 gemeten. In het zuiden van Europa staat de zon nog hoger aan de hemel. Hier worden 's zomers zonkrachtwaarden gemeten van 9 of meer. 

Invloeden op zonkracht

Het UV-zonlicht neemt toe naarmate de zon hoger staat en varieert met de seizoenen en het moment van de dag. Warmte heeft geen invloed. Op een koele, zonnige dag kan de zonkracht even sterk of sterker zijn dan op een warme dag.

Naast de hoogte van de zon is de hoeveelheid UV afhankelijk van wolken, vocht of stof in de atmosfeer en van de hoeveelheid ozon. De ozonlaag op grote hoogte in de atmosfeer beschermt het aardoppervlak tegen UV.

Zonkrachtverwachting

Het KNMI geeft dagelijks een zonkrachtverwachting. De zonkracht is een maat voor de hoeveelheid ultraviolette straling (UV) in het zonlicht die de aarde bereikt. Hoe hoger de zon aan de hemel staat, des te meer zonnestraling de atmosfeer binnenkomt. Een deel van die straling is onzichtbaar ultraviolet licht (UV). Je wordt er bruin van, maar een teveel aan UV leidt tot verbranding en kan op termijn huidaandoeningen geven. De totale hoeveelheid UV aan de grond op het middaguur wordt zonkracht genoemd, internationaal ook wel UV Index. Hoe we deze zonkrachtverwachting maken kun je hier lezen.

Meer uitleg over

  • Halozuil ontstaan door breking van zonlicht ijskristallen in de bovenlucht (Bron: Peter Paul Hattinga Verschure)

    Gevoelstemperatuur (windchill)

    In de wind kan het een stuk kouder aanvoelen dan uit de wind. Dit verschijnsel staat ook wel bekend als 'windchill'.
  • Satellietbeeld van superstormen

    Superstormen

    Superstormen leveren een risico voor onze dijken. Daarom zijn wettelijke normen vastgesteld voor de hoogte van de rivier- en zeedijken.
Niet gevonden wat u zocht? Zoek in alle uitleg over