Keynote lecture by Sandrine Bony
Foto: Maarten Nauw

Buys Ballot Medaille voor wolkenonderzoeker Sandrine Bony

19 september 2023

Wolken zijn van grote betekenis in ons klimaatsysteem. Maar welke rol spelen zij precies? En hoe verandert dat bij stijgende temperaturen? Het antwoord op die vragen zorgt ervoor dat we processen achter klimaatverandering beter kunnen begrijpen. De Franse klimaatwetenschapper Sandrine Bony onderzoekt de rol van wolken in het klimaatsysteem en in het bijzonder bij klimaatverandering. Voor haar baanbrekende werk op dit gebied ontving zij dit jaar van de Koninklijk Nederlands Akademie voor de Wetenschappen (KNAW) de Buys Ballot Medaille voor de meteorologie, in het bijzonder op het gebied van klimaatverandering.

De invloed van wolken is een van de grootste onzekerheden in onze kennis en ons begrip van hoe klimaatverandering zich voltrekt. Hoe is de interactie tussen wolken en de circulatie, hoe veranderen wolken in een opwarmend klimaat en zullen wolken de verdere klimaatverandering dempen, of juist verergeren? Sandrine Bony heeft nieuwe innovatieve analyses ontwikkeld om deze vragen te beantwoorden door het combineren van resultaten van meetcampagnes, satellietwaarnemingen en computersimulaties. Door haar onderzoek is onze kennis van de interactie tussen wolken en circulatie sterk toegenomen en de onzekerheid van het effect van wolken op klimaatverandering sterk afgenomen.

De Buys Ballot Medaille

De KNAW stelt de Buys Ballot Medaille in 1888 in als eerbetoon aan meteoroloog Christopher Buys Ballot (1817-1890), oprichter van het KNMI. De medaille werd sinds 1893 eens in de tien jaar uitgereikt. Vanaf 2023 zal de Medaille elke vijf jaar worden toegekend in de meteorologie,in het bijzonder op het gebied van klimaatverandering. Het KNMI draagt inhoudelijk en financieel bij aan de Buys Ballot Medaille. De Buys Ballot Medaille kent een lange historie en wordt uitgereikt door de KNAW aan wetenschappelijk onderzoekers die het meest hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van de meteorologie.

Bony is de veertiende winnaar van de Buys Ballot Medaille

Over de winnaar

Sandrine Bony (1968) is onderzoeker aan de Sorbonne Université in Parijs en onderzoeksdirecteur bij het Franse Centre national de la recherche scientifique (CNRS). Ze is actief in tal van internationale panels en werkgroepen, bijvoorbeeld als coördinator van de Grand Challenge on “Clouds, Circulation en Climate Sensitivity van het World Climate Research Programme (WCRP) en als hoofdauteur van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC), het klimaatpanel van de VN. 

Bony is de veertiende winnaar van de Buys Ballot Medaille en ontving deze op 21 november 2023 tijdens een symposium bij de KNAW in Amsterdam.

Uitreiking in het Trippenhuis, Amsterdam. Marileen Dogterom (links), President van de KNAW, Sandrine Bony, Maarten van Aalst (rechts), KNMI-directeur. Foto: Maarten Nauw, 2023
Uitreiking in het Trippenhuis, Amsterdam. Marileen Dogterom (links), President van de KNAW, Sandrine Bony, Maarten van Aalst (rechts), KNMI-directeur. Foto: Maarten Nauw, 2023
Brian Hoskins met de Buys Ballot Medaille met rechts Gerard van der Steenhoven en links Albert van den Berg (KNAW, TU Twente) en Henk Dijkstra (UU). foto KNMI, 2014
Brian Hoskins met de Buys Ballot Medaille met rechts Gerard van der Steenhoven en links Albert van den Berg (KNAW, TU Twente) en Henk Dijkstra (UU). Foto KNMI, 2014
De dochter van Lorenz ontvangt de Buys ballotmedaille uit handen van dr. P.C. van der Vliet van de KNAW. Foto Raoul Somers, copyright KNMI, 2004
De dochter van Lorenz ontvangt de Buys ballotmedaille uit handen van dr. P.C. van der Vliet van de KNAW. Foto: Raoul Somers, copyright KNMI, 2004

Eerdere winnaars

De eerste winnaar van de Buys Ballot Medaille, de Weense Julius Von Hann, schreef het eerste toegankelijke boek over meteorologie dat is gebruikt tot na de Tweede Wereldoorlog.

In 2014 ontving de Britse Sir Brian Hoskins de medaille voor het baanbrekend werk dat hij als wiskundig onderlegde meteoroloog heeft verricht voor het begrijpen van weersystemen en de grootschalige luchtstromingen in de atmosfeer. De Amerikaanse meteoroloog Edward Norton Lorenz ontving in 2004 de medaille voor zijn bijdrage aan de wetenschap op het gebied van weer- en klimaatverwachtingen. Lorenz is de bedenker van de zogenaamde chaostheorie.

Onderzoek naar wolken bij het KNMI

KNMI’er en bijzonder hoogleraar Atmosfeer, Weer & Klimaat aan de TU Delft, Pier Siebesma werkt sinds 1990 aan de modellering van wolken en turbulentie voor weer en klimaat. Wolken spelen een belangrijke rol in de onzekerheid van toekomstprojecties van klimaatverandering in klimaatmodellen. Hoe groot is de klimaatgevoeligheid voor de aanhoudende toename van broeikasgassen in de atmosfeer? Terwijl het fundamenteel onderzoek aan de TU Delft zich meer richt op de gedetailleerde wolkenprocessen, is het wolkenonderzoek bij het KNMI onderdeel van de grootschalige klimaatmodellering met behulp van regionale en mondiale klimaatmodellen. Deze modellen liggen ten grondslag aan de KNMI-klimaatscenario’s waarmee de verwachte wereldwijde klimaatverandering worden doorvertaald naar mogelijke veranderingen in het Nederlandse weer gedurende de komende decennia.

Bekijk hier het persbericht van de KNAW.

Recente nieuws- en klimaatberichten

  1. April was extreem nat, vrij warm en aan de sombere kant

    Gemiddeld was april met een temperatuur van 10,7°C tegen 9,8°C normaal, warm. Maar de maand was o...

    30 april 2024 - Nieuwsbericht
  2. De klimaatstreepjescode van Koning Willem-Alexander

    Zaterdag viert Koning Willem-Alexander zijn 57ste verjaardag. Hoe is het klimaat tijdens zijn lev...

    24 april 2024 - Klimaatbericht
  3. Europa was in 2023 uitzonderlijk warm en nat

    Het jaar 2023 was – wederom – een jaar vol extremen in Europa; één van de natste jaren in de meti...

    22 april 2024 - Klimaatbericht
  4. Toename broeikasgas methaan in hogere versnelling

    Wereldwijd warmt het klimaat op doordat de hoeveelheid broeikasgassen in de atmosfeer steeds verd...

    17 april 2024 - Klimaatbericht
Toon alle nieuws- en klimaatberichten