Vrijdagochtend bereiken restanten van ex-orkaan Humberto de westkust van Ierland. Europese weerdiensten hebben deze storm inmiddels Amy genoemd, de eerste storm van het nieuwe seizoen. Amy buigt naar het noorden af, maar zal op zaterdag nog harde wind en veel regen geven in ons land. Imelda volgt in Humberto's voetspoor en restanten van Imelda bereiken in de loop van volgende week waarschijnlijk Ierland. Naarmate de aarde verder opwarmt zien we in klimaatmodellen vaker restanten van tropische orkanen Europa bereiken in september en oktober, aan het eind van het tropische orkaanseizoen als de Noord-Atlantische oceaan op zijn warmst is. Dit vergroot de kans op wind met orkaankracht.
Orkaan Humberto ontstond op 26 september in het westelijk gedeelte van de tropische Atlantische Oceaan uit een verstoring afkomstig van de westkust van Afrika (zie afbeelding 1). Humberto groeide in één dag uit tot een orkaan van de zwaarste categorie (categorie 5). Hij passeerde ten zuidwesten van Bermuda en zette vervolgens koers naar West-Europa. Door ongunstigere omstandigheden zoals kouder zeewater verzwakte Humberto totdat hij als orkaan niet meer waarneembaar was op 1 oktober.
Imelda ontstond als tropische storm ten noorden van Cuba en groeide in twee dagen uit tot een orkaan. Ze bewoog noordwaarts en kwam in het kielzog terecht van Humberto. De animatie in afbeelding 2 laat zien hoe de twee zich naar verwachting verder gaan ontwikkelen vanaf gisteren. Aan het windveld (kleur) is duidelijk te zien dat de twee orkanen elkaar voelen en beïnvloeden. Humberto wordt snel meegenomen met de sterke westenwinden richting Europa. Na eerst licht te verzwakken, neemt de storm zichtbaar weer in kracht toe. Vrijdagochtend komt deze storm, door Europese weerdiensten Amy genoemd, aan in Ierland waar waarschuwingen van kracht zijn voor harde windstoten. De verwachting is dat wij zaterdag te maken krijgen met harde windstoten veel regen.
Hoe verder in de tijd, hoe onzekerder de verwachting. De praktijk leert dat dat zeker geldt in een situatie als nu met tropische cyclonen die door de westenwinden wordt meegevoerd.
Imelda wordt volgens de verwachting niet zover meegevoerd als Humberto en dooft langzaam uit in het hogedrukgebied ten zuiden van de krachtige westenwinden. Wel wordt veel vochtige lucht afkomstig uit Imelda door de westenwinden verder meegevoerd richting het Verenigd Koninkrijk en brengt volgende week veel regen met zich mee.
Als water verdampt uit de oceaan, dan kost dat energie. Die energie wordt onttrokken aan de oceaan die daardoor koelt. Tropische orkanen halen hun energie uit de warmte die weer vrijkomt als de waterdamp condenseert. Daarom gaan tropische orkanen altijd gepaard met hevige regen en kunnen zij alleen ontstaan boven warm zeewater met temperaturen boven de 26 °C. Boven land en kouder zeewater doven zij uit. Karakteristiek voor tropische orkanen is dat ze cirkelvormig zijn met in het midden een windstil, vaak wolkenloos oog met warme lucht.
Als de omstandigheden gunstig zijn kunnen deze uitdovende orkanen transformeren naar een storm zoals wij die hier in Nederland kennen. Deze stormen ontstaan op gematigde breedtes en halen hun energie uit het noord-zuid temperatuurverschil tussen pool en evenaar. Ze hebben de vorm van een komma, hebben geen warme kern en gaan gepaard met veel regenval langs de fronten waar de koude en warme lucht elkaar ontmoeten. Een orkaan die zo'n transitie doormaakt kan zich weer versterken. Stormen voortkomend uit tropische orkanen komen bijna elk jaar wel voor, maar eens in de paar jaar zijn er gevallen die opmerkelijk zijn omdat ze in Europa aan land komen en veel wind en regen brengen, zoals storm Kirk in 2024 en storm Ophelia in 2017.
Onze klimaatmodellen laten zien dat de aarde verder zal opwarmen. Omdat orkanen hun energie uit warm zeewater trekken, kunnen ze in de toekomst groter en sterker worden en meer schade aanrichten. Dit heeft ook gevolgen voor ons in Europa, waar we maar zelden te maken hebben met orkanen.
Op het moment ligt die 26 graden-grens zo'n 1200 km ten zuidwesten van de Azoren waardoor orkanen die richting Europa komen een hele tijd van tevoren al met koeler zeewater te maken hebben. Door de opwarming van de aarde breidt het gebied waar tropische orkanen kunnen voorkomen zich geleidelijk naar het noorden uit. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat dit in een warmer klimaat vaker kan leiden tot ‘afzwaaiers’, tropische orkanen die vrijwel direct na hun ontstaan, richting het noorden trekken, en zo dus ook vaker Europa kunnen bereiken. De intensiteit en hoeveelheid neerslag in de stormen van tropische oorsprong neemt ook toe. Bij elke graad opwarming kan de atmosfeer immers 7% meer water bevatten.
Bijna 5 december, tijd voor een nieuw gedicht, vol feiten waar we over hebben bericht.
04 december 2025 - KlimaatberichtAfgelopen week teisterden ongekend zware overstromingen grote delen van Zuidoost-Azië. Van Indone...
03 december 2025 - NieuwsberichtDoor klimaatverandering wordt het zomer's droger in Nederland en Europa. Er is een mogelijkheid d...
03 december 2025 - KlimaatberichtMet een gemiddelde temperatuur van 11,6°C was de herfst van 2025 zeer zacht, al kwam het seizoen ...
01 december 2025 - Nieuwsbericht