Achtergrond

Zeer zware windstoten 13 september 2017

De eerste herfststorm van het jaar heeft veel overlast veroorzaakt. Op veel plaatsen gingen bomen om en werd schade aangericht. Het weg-, trein- en vliegverkeer ondervond veel hinder van de storm. Zeker twee mensen raakten gewond door omvallende bomen.

Het KNMI had waarschuwingen (code oranje) afgegeven voor zware tot zeer zware windstoten in de kustprovincies. Elders in het land zijn waarschuwingen (code geel) uitgegeven voor zware windstoten.

Het onstuimige weer hing samen met een venijnige stormdepressie die vanuit Schotland over de Noordzee naar het zuiden van Scandinavië trekt. Langs de kust stormde het geruime tijd (windkracht 9). Op een aantal plaatsen, met name in het Waddengebied heeft het KNMI korte tijd zware storm (windkracht 10) gemeten. Daarbij kwamen zeer zware windstoten voor van 110 tot 120 km/uur. In het binnenland zijn zware windstoten gemeten tussen 80 en 100 km/uur.

De eerste herfststorm kwam vroeg in het seizoen. Een dergelijke storm die geruime tijd woedt komt meestal pas in oktober of november voor.

Ontwikkeling van deze storm met zeer zware windstoten

Op 11 september kwam boven de oceaan ten zuiden van Groenland een lagedrukgebied tot ontwikkeling. De depressie trok in een brede westelijke stroming oostwaarts om op de 12e in de middag boven Ierland aan te komen. Vanaf dat moment diepte het systeem snel verder uit. Op 13 september trok het laag met een kerndruk van ca. 980 hPa over de Noordzee naar Denemarken. Boven ons land veroorzaakte de passage van het lagedrukgebied in met name de kustprovincies zeer zware windstoten.

Figuur 1: Weerkaart 13 september 2017, 12 uur. De lagedrukkern ligt op dat moment boven de Noordzee.

In de nacht van 12 op 13 september passeerde het frontale systeem van het laag met af en toe regen. Daarna nam de wind snel toe. Langs de westkust stond tijdens de ochtendspits al een harde tot stormachtige wind (kracht 7 tot 8), in de ochtend nam de wind verder toe tot kracht 8-9 Beaufort (stormachtig-storm), zie figuur 2. Op Vlieland werd een uurgemiddelde windsnelheid van  26 m/s geregistreerd (10 Beaufort, zware storm, zie figuur 3).

Direct aan zee werden windstoten geregistreerd van 110-120 km/uur, IJmuiden noteerde zelfs 126 km/uur. In de kustprovincies kwamen windstoten voor van 90-100 km/uur, diep landinwaarts tot ca. 80 km/uur (figuur 4). De windstoten veroorzaakten schade en overlast. Het ging hierbij vooral om omgewaaide bomen en vrachtwagens.

Figguur 2: Registratie weerelementen van het KNMI-station De Kooy bij Den Helder. Goed te zien is hoe de wind in de ochtend snel toe neemt en er zeer zware windstoten voorkomen. De windrichting ruimde daarbij van zuid naar west.
Figguur 2: Registratie weerelementen van het KNMI-station De Kooy bij Den Helder. Goed te zien is hoe de wind in de ochtend snel toe neemt en er zeer zware windstoten voorkomen. De windrichting ruimde daarbij van zuid naar west.
Figuur 3: Maximale uurgemiddelde windsnelheid op KNMI-stations, 13 september 2017
Figuur 3: Maximale uurgemiddelde windsnelheid op KNMI-stations, 13 september 2017
Figuur 4: Maximale windstoten op KNMI-stations, 13 september 2017
Figuur 4: Maximale windstoten op KNMI-stations, 13 september 2017

Uitgegeven waarschuwingen

Op 12 september 2017 werd vanaf 04.15 uur MEZT middels een code geel ( 'wees alert') gewaarschuwd voor het mogelijk optreden van zware windstoten op 13 september.

Op 12 september 2017 om 16.19 uur MEZT heeft het KNMI middels een code oranje gewaarschuwd voor zeer zware windstoten:

'Aan het einde van komende nacht bereikt een windveld met zware windstoten van 75 tot 100 km/uur het westen. Dit windveld breidt zich morgenochtend vroeg over het hele land uit. In de provincies Zuid-Holland, Noord-Holland, Friesland en in het Wadden- en IJsselmeergebied komen morgenochtend en -middag zeer zware windstoten voor van meer dan 100 km/uur. In het noordelijk kustgebied zijn windstoten tot circa 120 km/uur mogelijk. In de namiddag en avond neemt de wind van het zuidwesten uit af.'

Om 20.53 uur MEZT op 12 september is ook voor de provincie Groningen een code oranje afgegeven. Op 13 september 2017 om 07.39 uur MEZT is de waarschuwing verder uitgebreid naar de provincie Zeeland. De waarschuwing op dat moment (figuur 5):

'In de ochtend en -middag (zeer) zware windstoten. In vrijwel het gehele land komen zware windstoten voor van 75-100 km/u. In de kust provincies, het Wadden- en IJsselmeergebied komen in de ochtend en middag zeer zware windstoten van meer dan 100 km/u voor. In het noordelijk kustgebied zijn windstoten tot circa 120 km/u mogelijk. In de namiddag en avond neemt de wind van het zuidwesten uit af.'

In de loop van de dag is de code oranje beeindigd, het eerst (10.36 uur MEZT) voor Zeeland. De waarschuwing stond het langst uit voor het Waddengebied, tot 17.13 uur MEZT.
 

 

Figuur 5: Waarschuwingskaart KNMI woensdagochtend 13 september 2017

KNMI, Weer- en Klimaatdiensten, Laatste update: 14 september 2017, 14.00 uur (Slu).

Niet gevonden wat u zocht? Zoek meer achtergrond artikelen