Herfst 2016: (september, oktober, november)

Vrij zacht, zeer zonnig en zeer droog

Koud vervolg op uitzonderlijk zachte september

De herfst was vrij zacht met in De Bilt een gemiddelde temperatuur van  10,9 °C tegen 10,6 °C normaal. Het zachte karakter komt geheel voor rekening van de zeer warme septembermaand, die met 17,3 °C tegen 14,5 °C normaal de op twee na warmste september was sinds het begin van de regelmatige waarnemingen in 1706. Zowel oktober als november verliepen juist kouder dan normaal. Oktober eindigde met 9,9 °C tegen 10,7 °C normaal, november was sinds 1998 niet meer zo koud met een gemiddelde temperatuur van 5,4 °C tegen 6,7 °c normaal.

De herfst begon met zomers weer en zelfs nog twee tropische dagen (maximumtemperatuur boven de 30,0 °C) op 13 en 14 september, zeer uitzonderlijk voor september. De hoogste temperatuur deze herfst was 33,1 °C op 13 september in Eindhoven en Gilze Rijen. De tweede helft van september werden de nachten flink kouder, terwijl de maxima rond of iets boven de 20 graden bleven liggen. De eerste helft van oktober bleef het rustig, maar steeds kouder. Halverwege oktober werd het wisselvallig en soms onstuimig. Eind oktober werd het rustig en aan het einde van de maand weer zacht. Vooral de eerste helft van november verliep kouder dan normaal met een aanvoer uit voornamelijk noordelijke richtingen. Vanaf 15 november veroorzaakte een lagedrukgebied nabij IJsland bij ons een stroming uit meer westelijke richtingen met weliswaar hogere temperaturen maar ook wind en regen. Snel daarna bouwde zich echter een hogedrukgebied op ten noorden van ons land en kwamen we opnieuw in een noordoostelijke stroming met aanvoer van koude lucht.

Warme dagen (maximumtemperatuur boven de 20,0 °C) waren er deze herfst 26 en zomerse (maximumtemperatuur boven de 25,0 °C)  zeven, tegen normaal respectievelijk twaalf en twee. In totaal traden er twaalf vorstdagen op tegen zeven normaal. Het koudst werd het op 29 november met op KNMI station Eelde -8,5 °C.

Met gemiddeld over het land 150 mm neerslag tegen een langjarige gemiddelde van 243 mm was de herfst zeer droog. Het droge karakter komt vooral door september. Gemiddeld over het land viel slechts 24 mm regen, in het zuiden en oosten plaatselijk niet meer dan  8 mm. Oktober was ook vrij droog met landelijk gemiddeld 54 mm tegen 83 mm normaal. November week met 75 mm niet veel af van het langjarig gemiddelde van 82 mm.

Door de grote hoeveelheid neerslag in oktober in het noordwesten van het land verliep daar de herfst het natst met op KNMI station Hoorn op Terschelling 247 mm. Het droogst was het in het noordoosten van het land met 106 mm in Hoogeveen. In De Bilt viel 140 mm tegen normaal  241 mm. De eerste natte sneeuw viel op 8 november in het noordoosten van het land. De eerste en enige herfststorm trok op 20 november over ons land. Lang de westkust kwam het enige tijd tot storm, kracht 9. Tot ver in het binnenland kwamen windstoten voor tot 100-104 km/uur.

Met gemiddeld over het land 432 uur zon tegen normaal 320 uur eindigt de herfst van 2016 in de top tien van zonnigste herfsten sinds het begin van de waarnemingen. Alle drie de herfstmaanden waren zonniger dan normaal.

Het zonnigst was het in het zuidwesten van het land met in Vlissingen 473 uur zon. Het somberst was het in het oosten met op KNMI station Twenthe 383 uren zon. In De Bilt scheen de zon 426 uur tegen 314 uur normaal.

Het rustige herfstweer leverde wel regelmatig mist op in de ochtenden.

Normaal=het langjarig gemiddelde over het tijdvak 1981-2010

De Bilt, 2 december 2016/Carine Homan