November 2016

Koud, zeer zonnig en normale hoeveelheid neerslag

Met een gemiddelde temperatuur van 5,4 °C tegen een langjarig gemiddelde van 6,7 °C was november een koude maand. Sinds 1998 was november niet meer zo koud, toen was het 3,7 °C.

Vooral de eerste helft van de maand verliep kouder dan normaal met een aanvoer uit voornamelijk noordelijke richtingen. Hoewel met 15,2 °C in Westdorpe op 1 november nog de hoogste temperatuur van de maand werd bereikt koelde het daarna snel af, in de nachten regelmatig tot onder het vriespunt. Op 12 november kwam het op KNMI station Twenthe voor het eerst deze herfst tot matige vorst met -5,6 °C.

Vanaf 15 november veroorzaakte een lagedrukgebied nabij IJsland bij ons een stroming uit meer westelijke richtingen met weliswaar hogere temperaturen maar ook wind en regen. Op 20 november trok de eerste herfststorm over ons land waarna we even in een zuidelijke stroming kwamen met zeer zachte lucht. Op 21 november werd het in Eindhoven en Westdorpe daarbij zelfs nog 15,0 °C. Snel daarna bouwde zich echter een hogedrukgebied op ten noorden van ons land en kwamen we opnieuw in een noordoostelijke stroming met aanvoer van koude lucht. Onder een heldere hemel kon het aan het einde van de maand flink afkoelen en ook overdag lag de temperatuur ver beneden normaal. In totaal telde de maand hierdoor in De Bilt twaalf vorstdagen (minimumtemperatuur lager dan 0,0 °C) tegen vijf normaal.  Het koudst werd het op 29 november in Eelde met -8,5 °C. In De Bilt werd -7,0 °C gemeten, de laagste novembertemperatuur sinds 1998.

Grafiek temperatuurverloop De Bilt
Grafiek temperatuurverloop De Bilt
Neerslag De Bilt
Neerslag De Bilt
Zonneschijnduur De Bilt
Zonneschijnduur De Bilt

De hoeveelheid neerslag lag met gemiddeld over het land 77 mm iets onder het langjarig gemiddelde van 82 mm. De eerste twintig dagen van de maand was het op de meeste plaatsten natter dan normaal en viel er elke dag wel wat neerslag. Op 6 november trok een lagedrukgebied over het westen van het land zuidwaarts. Dit leverde vooral in Zeeland veel neerslag op, lokaal ruim 40 mm. Ook 10 november trok een klein lagedrukgebied over het zuiden van het land en zorgde in het midden en zuiden van het land voor lokaal ca. 20 mm neerslag. Op 16 en 17 november trokken diverse storingen over het land en regende het langdurig. In totaal viel er die twee dagen ca. 30 mm, wederom vooral in het zuiden en midden van het land. In het noorden van het land viel op 8 november de eerste natte sneeuw van dit seizoen.

Op 20 november trok de eerste storm deze herfst over ons land. Een lagedrukgebied dat via het Kanaal noordwaarts trok zorgde langs de westkust voor een zuidwesterstorm. Tot ver in het binnenland kwamen windstoten voor tot 100-104 km/uur. Uitzonderlijk veel neerslag viel er niet, het meest nog in het noordwestelijk kustgebied met zo’n 10-15 mm.

Pas na de 21e kreeg het hogedrukgebied het voor het zeggen en werd het op een klein beetje motregen na vrijwel droog de laatste negen dagen van de maand.

Het natst was het deze maand in het zuidwesten van het land, met op KNMI station Vlissingen 120 mm. Het droogst was het in het noordoosten van het land, met op KNMI station Hoogeveen 42 mm. In De Bilt viel 75 mm tegen normaal 80 mm.

November was zeer zonnig met gemiddeld over het land 83 uren zon tegen een langjarig gemiddelde van 63 uur. Dit kwam vooral door de laatste week van de maand, waarin de zon vaak uitbundig scheen. De eerste twintig dagen van de maand was de zon iets minder vaak te zien dan normaal. Het zonnigst was het in het noorden van het land met 98 uren zon op Terschelling. In de rest van het land waren de verschillen klein. In De Bilt scheen de zon 83 uur tegen een langjarig gemiddelde van 63 uur

Normaal=het langjarig gemiddelde over het tijdvak 1981-2010 
De Bilt, 2 december 2016/ Carine Homan