Mei 2018

Recordwarm, zeer zonnig en landelijk gemiddeld aan de droge kant

Met in De Bilt een gemiddelde temperatuur van 16,4 °C was mei de warmste meimaand sinds minimaal 300 jaar. In mei 1889 was het gemiddelde 16,0 °C, de warmste meimaand sinds 1901 tot nu toe was mei 2008 met 15,7 °C. Het langjarig gemiddelde (1981-2010) bedraagt 13,1 °C.

Mei begon koel, maar het werd al snel zomers warm onder invloed van een hogedrukgebied dat naar het Oostzeegebied trok. De landelijk laagste temperatuur van deze maand, 0,0 °C  werd op 4 mei in de duinen bij Wijk aan Zee gemeten.

Na de tiende werd het even wat minder warm, maar een volgend hogedrukgebied bracht opnieuw enkele warme dagen. Na de 16e werd de stroming noordelijk. Met maximumtemperaturen rond 15 °C was het enkele dagen vrij koel. Vervolgens trokken opeenvolgende hogedrukgebieden naar Scandinavië en werd de stroming noordoostelijk. Boven Midden-Europa lagen lagedrukgebieden zodat het vooral in het zuiden geen stabiel zomerweer was. Tot en met het einde van de maand was het warm tot zeer warm. De laatste dagen van de maand was het broeierig warm: de warmte ging gepaard met een hoge luchtvochtigheid en ook de nachten waren warm, soms werd het niet koeler dan 18 graden. Vanaf 28 mei werd het plaatselijk tropisch warm (maximumtemperatuur 30,0 °C of hoger). Op 29 mei werd in De Bilt de eerste tropische dag van de zomer gemeten. De hoogste temperatuur 31,9°C , werd op 29 mei in Lelystad gemeten. De metingen in Lelystad worden momenteel wel beïnvloed door grootschalige bouwwerkzaamheden op het vliegveld, waar het meetstation gelegen is.

In totaal werden in De Bilt 21 warme, 13 zomerse dagen en 1 tropische dag gemeten tegen 10, 3 en 0 normaal. Het aantal zomerse dagen was het hoogste sinds 1901, in 1992 en 2000 waren er 12 zomerse dagen.

In het huidige klimaat komt een vergelijkbaar extreem warme meimaand eens in de 60 jaar voor. Met uitzondering van het Iberisch Schiereiland was op vrijwel het hele vasteland van Europa deze meimaand extreem warm, vooral in het zuiden van Scandinavië waar vrijwel de hele maand hogedrukgebieden lagen, daar lag de gemiddelde temperatuur ongeveer 5 graden boven normaal.

Temperatuurverloop De Bilt
Temperatuurverloop De Bilt
Neerslag De Bilt
Neerslag De Bilt
Zonneschijnduur De Bilt
Zonneschijnduur De Bilt

Gemiddeld over het land scheen de zon 290 uur, tegen een langjarige gemiddelde van 213 uren. Vooral de eerste week was het zeer zonnig. Daarna was er een afwisseling van zonnige dagen en dagen met wat meer bewolking. Echt sombere dagen in grote delen van het land waren 13, 18 en 19 mei. Het zonnigst was mei in het noordelijk kustgebied met op Terschelling 326 uur zon. In het noordelijk kustgebied behoorde deze maand bij de zonnigste meimaanden, op Terschelling scheen de zon sinds het begin van de waarnemingen in 1951 nog nooit zo lang als deze maand. Het minst scheen de zon in Zeeland met 260 uur in Westdorpe. Dit is bijzonder omdat het daar in mei, net als aan de rest van de kust, in het algemeen zonniger is dan in het binnenland.

 

Er is landelijk gemiddeld 47 mm regen gevallen. Normaal valt er in mei 61 mm. Door het vaak buiige karakter van de neerslag waren de regionale verschillen groot. Op de natste plaatsen viel circa 100 mm, op Terschelling viel maar 15 mm.

 

De eerste dag van de maand viel in grote delen van Nederland 5-10 mm regen. Daarna was het vaak droog met slechts op een enkele dag een lokale bui, maar op 13 mei viel in het noordoosten tijdens onweersbuien plaatselijk 50-70 mm met wateroverlast tot gevolg. Een groot deel van de maandsom van de neerslag viel tijdens zware onweersbuien in de laatste week. Deze buien werden veroorzaakt door een lagedrukgebied boven Midden-Europa met vochtige en onstabiele lucht. Eerst kreeg vooral het zuiden en soms oosten met lokale onweersbuien te maken die op enkele plaatsen 30-50 mm neerslag achterlieten. In de middag en avond van 29 mei was er in grote delen van Nederland overlast en schade door onweersbuien met zware regen, plaatselijk viel 50-70 mm in enkele uren tijd. Ook kwamen er hagel en windstoten voor. Op 31 mei waren er in het westen en noorden opnieuw zware onweersbuien. Het KNMI gaf vanwege de onweersbuien 3 maal code oranje uit: op 27 mei voor Limburg, op 29 mei voor vrijwel het hele land en op 31 mei voor de noordelijke helft.

Normaal=het langjarig gemiddelde over het tijdvak 1981-2010 - De Bilt, 1 juni 2018/Adrie Huiskamp.