Jaar 2022

Extreem warm, recordzonnig en droog

Onstuimige winter, zeer warme zomer met hoogtepunt in augustus

2022 was met een  gemiddelde temperatuur van 11,6 °C het op twee na warmste jaar sinds 1901. Normaal is 10,5 °C. De laagste temperatuur, -10,6 °C  werd op 13 december in Eelde gemeten. De hoogste temperatuur, 39,5 °C, werd op 19 juli in Beek gemeten. Alleen in april, september en december lag de gemiddelde temperatuur iets onder normaal.

Onstuimige, zachte wintermaanden

De twee wintermaanden waren zacht en kenmerkten zich door vier stormen. De eerste was Corrie, op 31 januari. In het noordwesten gold Code Oranje voor zeer zware windstoten. In februari kregen we van 16 tot en met de 21e  te maken met de “drielingstorm.”

Januari was zacht met een gemiddelde temperatuur van 5,3 °C. Winterweer kwam niet voor. Het was de enige maand in 2022 met minder dan de normale hoeveelheid zonneschijn. Hoewel de eerste tien dagen nat verliepen was de maand als geheel droog.

Drielingstorm

Februari was meer een herfstmaand dan een wintermaand. De gemiddelde temperatuur was 6,8 °C tegen 3,8 °C normaal en met 107 mm neerslag viel er bijna twee keer zoveel dan normaal (58 mm). Ondanks de regen was het een zonnige maand. De maand werd gekenmerkt door een krachtige westelijke stroming waarin lagedrukgebieden over het Noordzeegebied trokken. Op 16 februari kregen we te maken met de storm Dudley. De 18e was het de beurt aan Eunice. Deze veroorzaakte aan de kust enige tijd een zware westerstorm met windstoten tot ongeveer 130 km/uur. Het was de zwaarste storm sinds 1990. Op het KNMI-station Cabauw werd in de namiddag een windstoot van 145 km/uur gemeten. In de kustprovincies gold Code Rood, landinwaarts met uitzondering van Limburg Oranje. Er vielen vier doden. Op 20 februari kregen we met storm Franklin te maken. In de westelijk kustprovincies gold in de avond enkele uren Code Oranje. De drie stormen veroorzaakten minimaal een half miljard euro schade in Nederland.

 

De lente was aan de zachte kant, droog en zeer zonnig

Maart was ruim een halve graad zachter dan normaal. Het was met landelijk gemiddeld 250 uur (normaal 146 uur) de zonnigste maart sinds het begin van de metingen.

De overgang van maart naar april verliep koud. Op veel plaatsen lag een paar centimeter sneeuw. Ook de eerste tien dagen van april was het nog koud met ’s nachts soms lichte vorst. Met gemiddeld 9,3 °C tegen 9,8 °C normaal was april één van de drie maanden die kouder dan normaal waren. April was zonnig en de neerslag lag rond normaal.

Mei was met 14,0 °C (normaal 13,4 °C) warmer dan normaal. Na een koel begin met plaatselijk lichte vorst werd het vanaf halverwege de maand vijf dagen warm. Er volgden onweersbuien: op 19 en 20 mei werd hiervoor in delen van Nederland Code Oranje uitgegeven. De neerslag over de hele maand was vrijwel normaal. Mei was zonniger dan normaal.

Zeer warme, zonnige en droge zomer met het hoogtepunt in augustus

Met een gemiddelde temperatuur van 18,6 °C was het één van de warmste zomers sinds het begin van de metingen in 1901. Alleen de zomers van 2003 (18,7 °C) en 2018 (18,9 °C) waren nog warmer. Normaal is 17,4 °C. Ook was het met 834 uur zon één van de zonnigste zomers, alleen de zomer van 1976 was met landelijk gemiddeld 837 uur nog iets zonniger. Normaal is 619 uur. Ook nu speelde de droogte weer een hoofdrol. Landelijk gemiddeld viel 135 mm tegen normaal 224 mm. Het neerslagtekort was aan het einde van de zomer opgelopen naar ruim 300 mm.

Warme, maar ook natte juni

Juni was met 17,1 °C tegen normaal 16,2 °C warm. De maand begon koel, met 2,9 °C op 2 juni werd in Eelde de laagste temperatuur van deze zomer gemeten. Op 10 cm vroor het in enkele nachten. Het werd snel warmer. Het zomerse weer werd onderbroken door enkele zeer natte dagen, 5 en 8 juni. Daarna was het langdurig zomers weer, soms kort onderbroken door wisselvallig weer met temperaturen rond normaal. Met 88 (normaal 64 ) mm was juni nat.

Juli qua temperatuur bijna normaal, wel zeer droog en zonnig

Juli was met 18,6 °C iets warmer dan normaal (18,3 °C). Het weer in juli werd voornamelijk gedomineerd door hogedrukgebieden waardoor zonnig zomerweer met gematigde warmte overheerste. Op 19 juli werd het extreem warm. Vrijwel overal werd het warmer dan 35 °C en in Beek werd met 39,5 °C de hoogste temperatuur sinds 25 juli 2019 gemeten. In De Kooy werd met 36,1 °C de hoogste temperatuur sinds het begin van de metingen daar bereikt. Landelijk gemiddeld viel 23 mm, maar omdat de neerslag tijdens buien viel waren de verschillen van plaats tot plaats groot.

Augustus bij de warmste en zonnigste augustusmaanden

De maand augustus vormde het hoogtepunt van de zomer met een etmaalgemiddelde van 20,0 °C, de op twee na warmste augustusmaand sinds 1901. In het zuiden was het de warmste augustus sinds het begin van de waarnemingen. Van 9 tot en met 16 augustus was er een landelijke Hittegolf. Voor het zuiden en oosten van Nederland gaf het KNMI Code Oranje uit voor langdurige hitte. Ook was het met landelijk gemiddeld 23 mm zeer droog. Ook nu waren er weer grote verschillen. Met 289 uur zon (normaal 205 uur) was het de op één na zonnigste augustus sinds het begin van de waarnemingen. Alleen augustus 1947 was met 307 uur nog zonniger.

Zachte, vrij natte en zeer zonnige herfst

Ook de herfst verliep zacht en was vooral dankzij een natte september ook aan de natte kant met landelijk gemiddeld 254 mm neerslag (normaal 222 mm). Met gemiddeld over het land 436 uur zon tegen normaal 349 uur was de herfst zeer zonnig. In slechts twee jaren, 1959 en 2018, was de herfst zonniger.

De eerste helft van september was warm, maar na een koele tweede helft kwam de maandgemiddelde temperatuur een fractie onder normaal uit. Met gemiddeld 127 tegen 73 mm normaal was het nat. Vooral in het zuidwesten viel veel regen, plaatselijk meer dan 200 mm. Het was duidelijk zonniger dan normaal.

Oktober was zeer zacht met 13,1°C in De Bilt tegen 10,9 °C normaal. Met maar ongeveer de helft (38 mm) van de normale hoeveelheid neerslag ( 75 mm) was het een zeer droge maand. Aan het eind van de maand werd het met bijna 25 graden in het zuiden uitzonderlijk warm voor de tijd van het jaar. Met gemiddeld over het land 159 uren zon tegen 120 zonuren normaal was het zeer zonnig.

November was zacht, maar op 19 en 20 november was het koud met ’s nachts matige vorst. Gemiddeld viel 90 mm neerslag tegen normaal 76 mm. Aan de westkust was het zeer nat met plaatselijk 200 mm. Ook deze maand verliep zeer zonnig met 97 (normaal 70) uur.

Koude periode in december, recordwarm einde

December was met 3,9 °C wat kouder dan normaal. Van 8 tot en met 18 december was het koud met ’s nachts overwegend matige vorst en landinwaarts overdag temperaturen van enkele graden boven nul, op enkele dagen bleef het de hele dag vriezen. Op 15 en 18 december gaf het KNMI Code Oranje uit voor ijzel. De laatste anderhalve week verliep zacht en nat. Op 31 december werd het in het zuidoosten ruim 17°C, de hoogste temperatuur in december sinds het begin van de waarnemingen. Als geheel was december qua zonneschijn en neerslag vrijwel normaal

 

In De Bilt kwamen voor: 2022 Normaal
IJsdagen (max. temp. lager dan 0,0 °C) 2 8
Vorstdagen (min. temp. lager dan 0,0 °C) 30 53
Warme dagen (max. temp. 20,0 °C of hoger) 112 93
Zomerse dagen (max. temp. 25,0 °C of hoger) 35 28
Tropische dagen (max. temp. 30,0 °C of hoger) 9 5

In Woensdrecht vroor het dit jaar het meest, in 38 etmalen. In Arcen waren er 132 warme dagen, 68 zomerse dagen en 21 tropische dagen.

 

Zon

Met landelijk gemiddeld 2233 uur zon was 2022 het zonnigste jaar sinds het begin van de waarnemingen. Normaal is 1774 uur. Alle maanden, op januari na, waren zonniger dan normaal.  In oktober was het oude record al bereikt. Aan de kust was het het zonnigst: in De Kooy scheen de zon 2403 uur, 515 uur meer dan normaal. Het minst zonnig was het in Eelde met ongeveer 2055 uur, nog steeds ruim 370 uur meer dan normaal.

Neerslag

Met landelijk gemiddeld  729 millimeter was 2022 droog. Normaal valt gemiddeld over het land 795 millimeter. In het oosten was het het droogst. Het droogste KNMI-station was Hupsel, daar viel maar 593 mm, dat is ongeveer 180 mm minder dan normaal. Terschelling was het natste station met 856 mm, ruim 50 mm meer dan normaal.

Droogte

De droogte was ook deze zomer weer significant. Op 5 september was het landelijk neerslagtekort opgelopen naar 318 mm, nog nooit eerder was het neerslagtekort op één dag zo groot. Ondanks een natte september was het landelijk gemiddeld neerslagtekort eind september nog ruim 220 mm. 2022 behoort daarbij niet meer bij de 5 procent droogste jaren. De droogte was het grootst in het oosten en in delen van het zuidwesten en noordwesten.

Sneeuw in de lente

Op 31 maart en 1 april lag er op veel plaatsen sneeuw, meestal 2-5 cm, maar op de Veluwe plaatselijk meer dan 10 cm. Op 5 december lag in de Limburgse heuvels circa 5 cm sneeuw.

KNMI, Weer- en klimaatdiensten, 2 januari 2023, Adrie Huiskamp.