Maart 2022

Zonnigste maart sinds het begin van de metingen

De door hogedrukgebieden gedomineerde maand was naast recordzonnig ook extreem droog en tevens vrij zacht, met een gemiddelde temperatuur van 7,3°C tegen 6,5°C normaal.

Na de eerste dag zonnig en droog

Na het rustige en droge einde van februari, onder invloed van een hogedrukgebied boven de Baltische Zee, passeerde er op de eerste dag van maart een zwakke storing. Er was veel bewolking en plaatselijk viel er wat regen. Doordat een hogedrukgebied van Groot-Brittannië naar Scandinavië bewoog draaide de stroming bij ons naar zuidoost en werd er droge lucht aangevoerd. Dat werd het begin van een zonovergoten en droge periode die tot en met 11 maart zou duren, bij middagtemperaturen boven de 10°C en in de nachten lichte vorst.

Eerst kouder, daarna zacht

Het Scandinavische hogedrukgebied maakte rond 6 maart geleidelijk plaats voor een volgend hogedrukgebied, waardoor de stroming tijdelijk noordelijk werd en er koudere lucht naar onze omgeving werd getransporteerd. De maxima daalden naar ca. 7°C en ‘s nachts kwam het plaatselijk tot matige vorst (lager dan -5,0°C). In de nacht van 7 maart werd in Deelen met -6,6°C de laagste temperatuur van de maand bereikt, in De Bilt kwam de temperatuur niet lager dan -4,4°C. Vanaf de 8e werd de stroming opnieuw zuidoostelijk en kwamen we in zachtere lucht terecht, met op 10 en 11 maart op uitgebreide schaal maxima van meer dan 15°C.

Tijdelijke invloed van lagedruk

Doordat het hogedrukgebied zich verplaatste naar Oost-Europa, kwamen we geleidelijk wat meer onder invloed van lagedrukgebieden boven de Atlantische Oceaan. Dit resulteerde vooral in meer bewolking die soms net dik genoeg was voor wat lichte (mot)regen. Door de zuidelijke stroming lagen de temperaturen overdag iets boven normaal maar vooral de nachten werden minder koud. Op 17 maart passeerde er nog een koufront met op veel plaatsen 1-2 mm regen, waarna een nieuw hogedrukgebied boven onze omgeving het droge en zonnige weer liet terugkeren.

Extreem hoge luchtdruk

Op 18 en 19 maart bouwde het hogedrukgebied zich verder op boven onze omgeving en steeg de luchtdruk naar ca. 1045 hPa, een record voor de maand maart. Dergelijke drukwaarden zijn extreem zeldzaam en komen normaliter alleen in de winter voor. Nadat ook dit hogedrukgebied zich boven Noordoost-Europa settelde, raakte het stromingspatroon weer langdurige geblokkeerd en werd het opnieuw zonnig en droog. Alleen op de 20e was er meer bewolking en kwam er in de noordwestelijke helft enkele buien voor, het gevolg van een storing in de bovenlucht.

Zonnig, droog en (zeer) zacht

Vanaf de 21e was het zonovergoten en bleef het op de meeste plaatsen droog tot en met 30 maart. Met een zwakke zuidoostelijke wind werd er geleidelijk zachtere lucht aangevoerd en stegen de middagtemperaturen naar 18-19°C. Op 22 maart kwam het zeer lokaal tot een warme dag (20°C of meer). Die dag werd in Westdorpe met 20,1°C de hoogste temperatuur van de maand bereikt. Bij weinig wind bleven de nachten koud met landinwaarts nog regelmatig lichte vorst. Doordat het zwaartepunt van de hogedruk zich op de 24e naar Groot-Brittannië verplaatste, bleef het in het noorden bij een noordoostenwind overdag kouder, soms in combinatie met lage bewolking of mist vanaf de Noordzee.

Winterse laatste dag

Vanaf 30 maart werd er met een noordoostenwind van oorsprong arctische lucht aangevoerd en werd het gevoelig kouder, met middagtemperaturen van 7°C in het noorden. Op de laatste dag van de maand passeerde er een storing met vooral in het oosten van het land ook (natte) sneeuw. De maximumtemperaturen kwamen niet verder dan ca. 5°C. In de avond en de daaropvolgende nacht ontstond er plaatselijk zelfs een sneeuwdek van 2-5 cm.

Grafiek temperatuurverloop De Bilt
Grafiek temperatuurverloop De Bilt
Grafiek neerslag De Bilt
Grafiek neerslag De Bilt
Grafiek zonneschijnduur De Bilt
Grafiek zonneschijnduur De Bilt

Veel vorstdagen

Maart telde in De Bilt 11 vorstdagen, normaal zijn dat er 8. In het oosten van het land vroor het het vaakst, het KNMI-station op vliegveld Eelde telde maar liefst 19 vorstdagen. De Bilt kende geen warme dagen, hetgeen normaal is voor maart, Eelde en Westdorpe telden er één. Over het tijdvak november 2021 tot en maart 2022 bedroeg het Hellmanngetal in De Bilt 6,6, waarmee de hele winterperiode als buitengewoon zacht wordt geclassificeerd. 

Extreem droog

Ondanks het natte einde van de maand was maart als geheel een extreem droge maand. Tot aan de laatste dag zou de maand zelfs recorddroog zijn geweest, met plaatselijk zelfs helemaal geen neerslag. Op de 31e viel er echter landelijk gemiddeld 10 mm, waarvan het merendeel in de vorm van (natte) sneeuw. In De Bilt viel 14,2 mm, tegen 57,8 mm normaal, een gedeelde 5e plaats in de lijst met droogste maartmaanden. Ook landelijke gemiddeld was de maand met 14 mm extreem droog, normaal is dat 53 mm. Het droogst was het in het zuidoosten van het land met plaatselijk slechts 1-3 mm; Westdorpe was het droogste KNMI-station met 2,2 mm. Het natst was het op de Wadden en in het uiterste noordoosten, met plaatselijk meer dan 20 mm. Het natste KNMI-station was Deelen met 26,7 mm. Opvallender was het aantal droge dagen. Op de meeste plaatsen bleef het deze maand op tenminste 26 dagen droog, Deelen telde zelfs 30 droge dagen.

Zonnigste maart ooit

Met gemiddelde over het land 250 uren zon was maart met grote afstand de meest zonnige maart sinds het begin van de metingen. De normale hoeveelheid zon bedraagt 145 zonuren. Het landelijke weerstation in De Bilt registreerde 259 zonuren, bijna twee keer de normale hoeveelheid van 139 zonuren en aanzienlijk meer dan het vorige record van 203 zonuren in 2014. Ter vergelijking; deze hoeveelheid zonneschijn zou in april goed zijn geweest voor een derde plek en voor mei zelfs nog in de top 10 komen, en dat zijn maanden met langere dagen waarop de zon sowieso al meer schijnt. Maart telde in De Bilt één sombere (zonloze) dag, normaal zijn dat er vier. Alleen op 1 en 31 maart kwam het plaatselijk tot een sombere dag. Van 2 t/m 10 maart, op 18 en 19 maart en van 21 t/m 27 maart scheen de zon op de meeste plaatsen vrijwel onafgebroken.

Normaal=het langjarig gemiddelde over het tijdvak 1991-2020.

Definitief overzicht, De Bilt, 18 april 2022 / Yorick de Wijs