November 2022

Zacht, vrij nat en zeer zonnig

Temperatuurverloop

Zacht 

Met een gemiddelde temperatuur van 8,6°C  tegen een langjarig gemiddelde van 7,0°C eindigt de maand op de zesde plek van zachtste novembermaanden sinds 1901.

Zeer zacht begin

De maand begon zeer zacht, maar ook wisselvallig in een zuidelijke aanvoer. De temperatuur liep overdag op tot rond een graad of 16, ’s nachts koelde het slechts af tot een graad of tien.

Vanaf 4 november draaide de wind naar het noorden. Overdag deed de temperatuur slechts een kleine stap terug, maar vooral ’s nachts koelde het af, met in het binnenland temperaturen tussen 2 en 5 °C.

De lagere temperaturen waren maar van korte duur. Vanaf 6 november werd de stroming opnieuw zuidwestelijk en werd het wederom zacht, maar wisselvallig weer, met regelmatig veel wind.   

Zonnig en droog herfstweer

Vanaf 10 november bouwde een hogedrukgebied zich op boven het midden van Europa en werd het een aantal dagen zonnig en droog herfstweer. Overdag liepen de temperaturen flink op. Op 13 november werd het in Ell 18,5 °C, de hoogste temperatuur deze maand. ’s Nachts koelde het onder heldere hemel wel af, maar tot vorst kwam het op de KNMI stations nog net niet.

Vanaf 15 november werd het opnieuw wisselvallig, maar bleven de temperaturen boven normaal.

Koud intermezzo

Op 19 en 20 november veroorzaakte een hogedrukgebied boven Scandinavië tijdelijk een oostelijke stroming. Van het noorden uit trok koude lucht het land binnen. Alleen in het uiterste zuiden van het land kwam de kou niet aan. In het midden en noorden van het land bleef de temperatuur overdag steken tussen de 2 en 4 °C. ’s Nachts doken de temperaturen  voor het eerste deze herfst onder het vriespunt. In De Bilt kwam het twee nachten tot matige vorst (-5,0 °C of kouder). Op 20 november werd het op KNMI-station Twenthe -8,8 °C, de laagste temperatuur deze maand.

Opnieuw zacht

De kou was maar van korte duur, vanaf 21 november werd de stroming weer zuidwestelijk, bleef het de meeste dagen wisselvallig en lagen de temperaturen boven normaal. De maand eindigde met twee rustige dagen met veel mist. Op de laatste avond van de maand wist de temperatuur in De Bilt nog net onder het vriespunt te duiken (-0,1 °C)  en werd de derde vorstdag deze maand geregistreerd. 

Twee vorstdagen, geen ijsdagen

In totaal telde de maand drie vorstdagen (minimumtemperatuur lager dan 0,0 °C) tegen 4,7 normaal. Op 19 en 20 november kwam de temperatuur in De Bilt onder -5 °C, matige vorst. Normaal komt dit slechts op 0,4 dagen voor in november. Aan de grond, op 10 cm, kwam de temperatuur op negen dagen onder het vriespunt, normaal is dat op 9,5 dag. IJsdagen (maximumtemperatuur lager dan 0,0 °C) kende de maand niet, normaal zijn dit er 0,4.

Grafiek van verloop temperatuur in De Bilt in de maand november
Grafiek temperatuurverloop De Bilt
Staafdiagram van dagelijkse hoeveelheid neerslag in De Bilt in de maand november
Neerslag De Bilt
Staafdiagram van dagelijkse hoeveelheid uren zonneschijn in De Bilt in de maand november
Zonneschijnduur De Bilt

Neerslag

Vrij nat

Met gemiddeld over het land 90 mm neerslag tegen een langjarig gemiddelde van 76 mm was de maand vrij nat.

Zeer nat langs de westkust, droger dan normaal in het oosten

De verschillen in het land waren echter groot. De meeste neerslag viel langs de kust in Noord-Holland, met op KNMI station De Kooij 159 mm tegen normaal 84 mm. Ook langs de rest van de westkust verliep de maand zeer nat. Hoe verder naar het oosten hoe minder neerslag er viel. In het oosten was het op veel plekken zelfs iets droger dan normaal. Op KNMI station Beek viel de minste neerslag, 48 mm tegen 62 mm normaal. In De Bilt viel 98 mm tegen 80 mm normaal.

Vrijwel droog van 10 tot en met 14 november

Bijna elke dag viel er wel neerslag. Alleen van 10 tot en met 14 november was het vrijwel overal droog. Ook 26 november was een zonnige en droge dag.

Storingen met veel neerslag

Op 3 november trok een lagedrukgebied net ten noorden van het land langs en veroorzaakte in de noordelijke helft van het land lokaal 10-15 mm. De dag erna zorgde een volgend lagedrukgebied boven België juist in het zuiden voor lokaal 10-15 mm.  

Op 6 november trok een storing over met name de kust, met in het noordwestelijk kustgebied 20-30 mm neerslag.

Op 16 november trok er een storing van zuid naar noord over het land. In de noordelijke helft van het land viel ca. 15-20 mm De dag erna trok een lagedrukgebied over de Noordzee noordwaarts met vooral in de kustgebieden veel neerslag, lokaal 30-35 mm.

Eerste sneeuw op 20 november

In de avond van 20 november en de nacht naar 21 november viel de eerste sneeuw van het seizoen. In het noordoosten bleef er kort een dun laagje sneeuw liggen voordat de kou daar weer verdrongen werd.

Natte 27 en 28 november

Nat was het ook nog op 27 en 28 november, toen een lagedrukgebiedje heel langzaam over het land noordoostwaarts trok en met name in het westen lokaal 10-20 mm neerslag veroorzaakte.

Zonneschijn

Zeer zonnig

Met gemiddeld over het land 97 uur zon, tegen een langjarig gemiddelde van 70 uur was de maand zeer zonnig. Het is daarmee al de 10e maand op rij die zonnig is verlopen. Het totaal aantal zonuren dit jaar tot nu toe staat daarmee landelijk gemiddeld op 2171, waar 1701 normaal is voor het hele jaar.

Zonnigst in het oosten

Het zonnigst was het in het oosten van het land, dat het meest gespaard bleef van storingen. Het KNMI station met de meeste uren zonneschijn was Hupsel met 113 uur zon (normaal 71 uur). Het minst zonnig was het in Leeuwarden met 75 uur zon (normaal 67 uur). In De Bilt scheen de zon deze maand 98 uur tegen 67 uur normaal. Daarmee eindigt de maand op de vierde plek van zonnigste novembermaanden in De Bilt sinds 1901.  

Normaal=het langjarig gemiddelde over het tijdvak 1991-2020 
De Bilt, 2 december 2022/Carine Homan