Schade na orkaan Katrina in 2005
Foto: National Archives at College Park

Krachtigere orkanen in een warmere wereld bedreigen kustgebieden

28 april 2022

Toekomstprojecties van orkaangevaar zijn voor veel gebieden wereldwijd van levensbelang. Orkanen kunnen veel schade en leed veroorzaken wanneer zij aan land komen in een (dicht)bevolkt gebied. Nieuw onderzoek maakt het nu mogelijk op lokale schaal toekomstige orkaanrisico's in kaart te brengen. De meeste regio’s waar tropische stormen en orkanen voorkomen, krijgen in een warmer klimaat mogelijk met krachtigere stormen te maken. Dit is waardevolle informatie om de kustgebieden beter te beschermen tegen de verwoestende kracht van orkanen.

Nieuwe methode voor toekomstig orkaanrisico 

We kunnen steeds beter orkanen simuleren met hoge resolutie klimaatmodellen. Echter, de enorme rekenkracht die dit kost beperkt het aantal jaren dat doorgerekend kan worden. Dat is een probleem, omdat de kans dat een orkaan een specifiek gebied treft relatief klein is. Er zijn daarom heel veel data-jaren nodig om deze kansen goed uit te kunnen rekenen. Tot voor kort was het daarom niet mogelijk uit te rekenen hoe de kans op het overtrekken van een orkaan in een bepaalde regio of stad verandert in een toekomstig, warmer klimaat. 

Hiervoor is nu een oplossing bedacht. Het statistische model STORM is in staat duizenden jaren met nieuwe orkanen te genereren. De karakteristieken van deze orkanen zijn gebaseerd op de orkaanactiviteit in de relatief korte simulaties met hoge resolutie klimaatmodellen. Met de nieuwe STORM gegevens kunnen op lokaal niveau de effecten van klimaatverandering op de kans op extreme orkanen en bijbehorende windsnelheden bepaald worden (figuur 1). Zo kunnen we nu bijvoorbeeld berekenen dat een zware orkaan (categorie 3 op de Schaal van Saffir-Simpson) in Hong Kong ongeveer eens in de 80 jaar voorkomt in het huidig klimaat, maar dat dit in de nabije toekomst ongeveer eens per 20 jaar zou kunnen zijn.  

Orkaanrisico's nemen het sterkst toe in Zuidoost-Azië 

De nieuwe berekeningen laten zien dat de meeste regio’s waar tropische stormen en orkanen voorkomen in een warmer klimaat mogelijk met krachtigere stormen te maken krijgen (figuur 1). Deze veranderingen hangen bijvoorbeeld samen met een hogere zeewatertemperatuur waar orkanen meer energie uit kunnen halen (door hogere verdamping en de energie die vrijkomt als die waterdamp weer condenseert). Klimaatverandering leidt zo tot hogere windsnelheden in de meest extreme stormen. Wanneer we rekening houden met bevolkingsdichtheid, een maat voor maatschappelijke kwetsbaarheid, dan zien we dat de risico's het meest toenemen voor mensen die in Zuidoost-Azië wonen (figuur 2, 3).  

Meer risico's door zeespiegelstijging, welvaart en bevolkingsgroei 

Behalve deze veranderingen in hoge windsnelheden, zijn er nog allerlei andere factoren van invloed op het toekomstig totale maatschappelijk risico van orkanen. Overstromingsrisico bij een orkaan hangt bijvoorbeeld onder andere af van de stormvloed (die vaak hoger is bij intensere orkanen en een hogere zeespiegel) en de hoeveelheid neerslag die tijdens de orkaan valt (welke ook toeneemt door klimaatverandering). Verder neemt in veel kustgebieden de bevolkingsdichtheid en de welvaart toe, waardoor meer mensen kwetsbaar worden voor orkanen en orkanen meer economische schade kunnen veroorzaken. Het is dus belangrijk om deze kustgebieden (beter) te beschermen tegen de toenemende risico's van orkanen, zodat schade en leed kan worden beperkt. De nieuwe inzichten vormen hierbij een waardevolle leidraad. 

KNMI-klimaatbericht door Karin van der Wiel en Nadia Bloemendaal (VU) 

Windsnelheid die gemiddeld 1-in-100 jaar voorkomt in toekomstig klimaat (2015-2050, hoge emissies). (b) Verschil tussen toekomstig klimaat en huidig klimaat (1980-2017).
Figuur 1: (a) Windsnelheid die gemiddeld 1-in-100 jaar voorkomt in toekomstig klimaat (2015-2050, hoge emissies). (b) Verschil tussen toekomstig klimaat en huidig klimaat (1980-2017). Bron: Bloemendaal et al. (2022, SA).
Kans op een bepaalde windsterkte die een inwoner gemiddeld in een bepaald gebied treft
Figuur 2: Kans op een bepaalde windsterkte die een inwoner gemiddeld in een bepaald gebied treft. Dikke lijn toont huidig klimaat, gearceerde kleuren tonen het toekomstig klimaat. Bron: Bloemendaal et al. (2022, SA).
Verandering in kans op orkanen in een warmer klimaat voor locaties in de Noord-Atlantische en de Westelijke Stille Oceaan.
Figuur 3: Verandering in kans op orkanen in een warmer klimaat voor locaties in de Noord-Atlantische en de Westelijke Stille Oceaan. Dikke lijn toont huidig klimaat, gearceerde kleuren tonen het toekomstig klimaat. Bron: Bloemendaal et al. (2022, SA).

Recente nieuws- en klimaatberichten

  1. Waarom de Cariben mogelijk een actief orkaanseizoen tegemoet gaan

    Een jaar geleden, in maart 2023, begonnen wereldwijd de hoge zeewatertemperaturen records te verb...

    27 maart 2024 - Klimaatbericht
  2. Koraal verdwijnt in hoog tempo

    Te hoge temperaturen van het oceaanwater zorgen ervoor dat koraalriffen op grote schaal afsterven...

    26 maart 2024 - Klimaatbericht
  3. Steeds gevaarlijkere gevoelstemperaturen in zuidelijk West-Afrika door klimaatverandering

    Als gevolg van klimaatverandering is de zogenaamde gevoelstemperatuur in zuidelijk West-Afrika nu...

    22 maart 2024 - Klimaatbericht
  4. Wereld Meteorologische Dag 2024

    Klimaatverandering is een reële en niet te ontkennen bedreiging voor onze hele beschaving. De gev...

    21 maart 2024 - Nieuwsbericht
Toon alle nieuws- en klimaatberichten