Uitleg over

Zeeclutter op neerslagradar

Hoe kan het dat er op de neerslagradar buien te zien zijn terwijl het onbewolkt is boven de Nederlandse kust? Het antwoord is zeeclutter.

Zeeclutter is de benaming van het verstoord signaal dat ontstaat als de radarstralen door de atmosfeer worden afgebogen en op het zeeoppervlak terecht komen. De zeegolven veroorzaken reflecties die door de radar als neerslag wordt weergegeven.

Zeeclutter - ook bekend als 'abnormale propagatie' of ingekort als 'anaprop' - treedt bijvoorbeeld op als er een temperatuurinversie aanwezig is. Dit is een toestand in de atmosfeer waarbij een warme luchtlaag over een laag koude lucht aan het aardoppervlak heen schuift.

Met name in lente en zomer

Met name in het voorjaar en de zomer als warme lucht over relatief koud zeewater strijkt, vormt zich een sterke temperatuurinversie die zelfs overdag boven zee niet meer verdwijnt. Boven land is er sprake van stijgende temperatuur en zie je overdag alle clutter verdwijnen. Boven zee blijft dan door het temperatuurverschil in het radarbeeld een ruis aan zwakke echo's aanwezig.

In de herfst en winter hebben we minder last van zeeclutter omdat het zeewater dan meestal warmer is dan het land. Hierdoor ontbreekt er een inversie boven zee en is het cluttersignaal minimaal.

Zeeclutter boven land verwijdert maar niet boven zee

Het KNMI filtert de radarmetingen en verwijdert de clutter boven land maar deze toepassing is nog niet geschikt voor metingen boven zee. Radarmetingen boven land kunnen ook een traject volgen dat meer gebogen is dan de kromming van de aarde. Het gevolg hiervan is dat de radarstraal, op een zekere afstand van de radar, de grond zal raken. Dit veroorzaakt hinderlijke reflecties en dus ruis op het radarbeeld. Het lijkt dan alsof er tal van buien vallen maar in werkelijkheid zijn de echo’s afkomstig van gebouwen of andere objecten. Deze verstoorde signalen worden gecorrigeerd.

Zeeclutter is een verstoord radarsignaal boven de Noordzee dat met name in voorjaar en zomer optreedt. ©KNMI

Meer uitleg over

  • Campbell Stokes zonneschijnmeter, waarmee vroeger de duur van de zonneschijn werd bepaald ©KNMI/Bert Bergman

    Zonneschijnmetingen

    Hoe lang schijnt de zon vandaag? Een belangrijke vraag voor zonaanbidders, maar ook voor het klimaat, recreatie en landbouw.
  • Oplating van een radiosonde in De Bilt door Kees Smith van het KNMI. Rechts op de foto zien we de ballon met de parachute waarmee de sonde (het kastje links) uiteindelijk omlaag komt ©KNMI

    Weerballon of radiosonde

    Dagelijks wordt rond middernacht een weerballon opgelaten vanaf het waarneemterrein van het KNMI in De Bilt. De weerballon registreert gegevens van de bovenlucht.
Niet gevonden wat u zocht? Zoek in alle uitleg over