Nieuwsbericht

Bord herinnert aan Utrechtse Smeetoren

03 maart 2006

In het Zocherplantsoen bij de Lange Smeestraat in Utrecht is op 3 maart 2006 een bord onthuld dat herinnert aan de Smeetoren. Tussen 1145 en 1854 stond op deze plek een prachtige toren als onderdeel van de stadswal. 

De Smeetoren, waarvan de contouren nog in het wegdek te zien zijn, is ook voor het KNMI van historisch belang: onderzoeker Petrus van Musschenbroek (1692-1761) deed er tussen 1725 en 1740 weerkundige waarnemingen. Nicolaus Cruquius was hem net voor en begon al in 1706 met zijn meetreeks maar de metingen van Van Musschenbroek zijn bijzonder goed gedocumenteerd. Zijn in het Latijn geschreven "meteorologisch en magnetisch journaal" biedt veel informatie over de meteorologie uit het begin van de achttiende eeuw. Het KNMI heeft die beschrijving laten vertalen zodat de tekst ook in het Nederlands beschikbaar is. De historische weerkundige meetreeksen zijn van groot belang voor het onderzoek naar klimaatveranderingen. Ook de meetreeks van Petrus van Musschenbroek heeft het KNMI nader onderzocht. De metingen die hij deed in Utrecht en Leiden zijn via internet te downloaden.  Onderzoek vindt plaats in het kader van het historisch klimaatonderzoeksprogramma Hisklim.

De meetreeks van Petrus van Musschenbroek wordt ook uitvoerig beschreven door historisch geograaf Jan Buisman, die in samenwerking met het KNMI werkt aan de publicatiereeks "Duizend jaar weer, wind en water in de Lage Landen". Onlangs verscheen het vijfde deel in deze reeks waarin Buisman van Musschenbroek de grondlegger van de moderne meteorologie noemt: "een typisch Newtoniaans onderzoeker die zoveel mogelijk waarnemingen doet met gebruikmaking van alle zintuigen".

Smeetoren
Op 3 maart werd het bord over de Smeetoren onthuld (foto: Harry Geurts)
Smeetoren
Smeetoren vanaf de Catherijnesingel in Utrecht (Bron: Utrecht door de eeuwen heen, Centraal Museum Utrecht)
Smeetoren (bron: Universiteit Utrecht
Smeetoren (bron: Universiteit Utrecht)

Recente nieuws- en klimaatberichten

  1. Europa was in 2023 uitzonderlijk warm en nat

    Het jaar 2023 was – wederom – een jaar vol extremen in Europa; één van de natste jaren in de meti...

    22 april 2024 - Klimaatbericht
  2. Toename broeikasgas methaan in hogere versnelling

    Wereldwijd warmt het klimaat op doordat de hoeveelheid broeikasgassen in de atmosfeer steeds verd...

    17 april 2024 - Klimaatbericht
  3. De hoofdmoot van de jaarneerslag

    Alle regen in een jaar opgeteld bedekt Nederland gemiddeld met een laag water van 85 centimeter. ...

    15 april 2024 - Klimaatbericht
  4. Onmisbare metingen op zee staan onder druk

    We gebruiken de Noordzee om te varen, te vissen en energie op te wekken. Maar wist je ook dat vee...

    10 april 2024 - Klimaatbericht
Toon alle nieuws- en klimaatberichten