Klimaatbericht

Klimaatverandering daagt de mens uit

07 augustus 2017

Klimaat en de verandering daarin heeft altijd het vernuft van de mens uitgedaagd. Zo stimuleert de huidige opwarming van het klimaat door de uitstoot van broeikasgassen innovaties in windenergie, zonne-energie, elektrische auto’s, accu’s, slimme elektriciteitsnetwerken, waterbeheer en klimaatbestendige gewassen. 200 jaar geleden stimuleerde het de ontwikkeling van de fiets.

Op 10 april 1815 barstte de Indonesische vulkaan Tambora uit: voor de uitbarsting was de vulkaan ongeveer 4200 meter hoog, daarna slechts 2800 meter. De uitbarsting joeg circa 150 km³ materiaal de atmosfeer in wat een invloed had op het weer wereldwijd. De lichtste deeltjes werden tientallen kilometers hoog de stratosfeer in geslingerd waar ze, door de winden op die hoogte, over de hele wereld verspreid werden. De hoeveelheid stof was zo groot dat er wereldwijd in het jaar erna sprake was van een sterke afkoeling van enkele graden door het dimmen van zonlicht. Het effect was tijdelijk. Uiteindelijk vielen zelfs de kleinste asdeeltjes uit de atmosfeer.

Het jaar 1816 staat bekend als het jaar zonder zomer. Reconstructies op basis van oude metingen laten zien dat het IJsland lagedrukgebied zich die zomer verder uitstrekte Europa in. De zomer in Europa was mede daardoor extra koud en nat (zie figuren hieronder) wat leidde tot misoogsten en sterfte van vee door voedseltekorten. Als reactie op deze misoogsten is men na gaan denken over kunstmest. Gebrek aan paardenvoer leidde tot een tekort aan vervoer over land met paarden.

Voor Karl Drais was dat laatste aanleiding om een alternatief te verzinnen. Op 12 juni 1817 reed hij voor het eerst op zijn eigen uitvinding: de loopfiets. Deze tocht van ongeveer 7 kilometer wordt gezien als het begin van de ontwikkeling van de fiets nu 200 jaar geleden.

KNMI-klimaatbericht door Maarten Sneep en Frank Selten

Afwijking van het normale drukpatroon (rode lijnen) in oude meetreeksen van de luchtdruk waaronder de Nederlandse Zwanenburg reeks. Bron: Brugnara et al, Climate of the Past, 2015
Afwijking van het normale drukpatroon (rode lijnen) in oude meetreeksen van de luchtdruk waaronder de Nederlandse Zwanenburg reeks. Bron: Brugnara et al, Climate of the Past, 2015
Temperatuur en neerslag afwijking van normaal in Juni1816 op basis van oude meetreeksen waaronder de Nederlandse Zwanenburg reeks. Bron: Luterbacher and Pfister, Nature Geoscience, 2015.
Temperatuur en neerslag afwijking van normaal in Juni1816 op basis van oude meetreeksen waaronder de Zwanenburg reeks uit Haarlem reeks. Bron: Luterbacher and Pfister, Nature Geoscience, 2015.
Portret van Karl Drais met een afbeelding van zijn loopfiets. Bron: wikipedia
Portret van Karl Drais met een afbeelding van zijn loopfiets. Bron: wikipedia

Recente nieuws- en klimaatberichten

  1. KNMI klimaatgedicht

    KNMI klimaatgedicht 2024

    05 december 2024 - Klimaatbericht
  2. Nieuwe weersatelliet nu actief

    De nieuwe weersatelliet Meteosat 12 is vanaf vandaag operationeel. Deze satelliet is de eerste va...

    04 december 2024 - Nieuwsbericht
  3. Ellen Verolme vanaf 1 februari directeur bij het KNMI

    Ellen Verolme start 1 februari 2025 als directeur bij het Koninklijk Nederlands Meteorologisch In...

    03 december 2024 - Nieuwsbericht
  4. Orkaanseizoen 2024: druk, met een bijzondere stilte

    Op 30 november is het Atlantische orkaanseizoen officieel afgesloten. Dit jaar is het seizoen bij...

    02 december 2024 - Nieuwsbericht
Toon alle nieuws- en klimaatberichten