Klimaatbericht

Klimaatverandering daagt de mens uit

07 augustus 2017

Klimaat en de verandering daarin heeft altijd het vernuft van de mens uitgedaagd. Zo stimuleert de huidige opwarming van het klimaat door de uitstoot van broeikasgassen innovaties in windenergie, zonne-energie, elektrische auto’s, accu’s, slimme elektriciteitsnetwerken, waterbeheer en klimaatbestendige gewassen. 200 jaar geleden stimuleerde het de ontwikkeling van de fiets.

Op 10 april 1815 barstte de Indonesische vulkaan Tambora uit: voor de uitbarsting was de vulkaan ongeveer 4200 meter hoog, daarna slechts 2800 meter. De uitbarsting joeg circa 150 km³ materiaal de atmosfeer in wat een invloed had op het weer wereldwijd. De lichtste deeltjes werden tientallen kilometers hoog de stratosfeer in geslingerd waar ze, door de winden op die hoogte, over de hele wereld verspreid werden. De hoeveelheid stof was zo groot dat er wereldwijd in het jaar erna sprake was van een sterke afkoeling van enkele graden door het dimmen van zonlicht. Het effect was tijdelijk. Uiteindelijk vielen zelfs de kleinste asdeeltjes uit de atmosfeer.

Het jaar 1816 staat bekend als het jaar zonder zomer. Reconstructies op basis van oude metingen laten zien dat het IJsland lagedrukgebied zich die zomer verder uitstrekte Europa in. De zomer in Europa was mede daardoor extra koud en nat (zie figuren hieronder) wat leidde tot misoogsten en sterfte van vee door voedseltekorten. Als reactie op deze misoogsten is men na gaan denken over kunstmest. Gebrek aan paardenvoer leidde tot een tekort aan vervoer over land met paarden.

Voor Karl Drais was dat laatste aanleiding om een alternatief te verzinnen. Op 12 juni 1817 reed hij voor het eerst op zijn eigen uitvinding: de loopfiets. Deze tocht van ongeveer 7 kilometer wordt gezien als het begin van de ontwikkeling van de fiets nu 200 jaar geleden.

KNMI-klimaatbericht door Maarten Sneep en Frank Selten

Afwijking van het normale drukpatroon (rode lijnen) in oude meetreeksen van de luchtdruk waaronder de Nederlandse Zwanenburg reeks. Bron: Brugnara et al, Climate of the Past, 2015
Afwijking van het normale drukpatroon (rode lijnen) in oude meetreeksen van de luchtdruk waaronder de Nederlandse Zwanenburg reeks. Bron: Brugnara et al, Climate of the Past, 2015
Temperatuur en neerslag afwijking van normaal in Juni1816 op basis van oude meetreeksen waaronder de Nederlandse Zwanenburg reeks. Bron: Luterbacher and Pfister, Nature Geoscience, 2015.
Temperatuur en neerslag afwijking van normaal in Juni1816 op basis van oude meetreeksen waaronder de Zwanenburg reeks uit Haarlem reeks. Bron: Luterbacher and Pfister, Nature Geoscience, 2015.
Portret van Karl Drais met een afbeelding van zijn loopfiets. Bron: wikipedia
Portret van Karl Drais met een afbeelding van zijn loopfiets. Bron: wikipedia

Recente nieuws- en klimaatberichten

  1. Maart was recordwarm maar wel somber

    Met een gemiddelde temperatuur van 9,0 °C tegen normaal 6,5 °C was het de zachtste maart sinds 19...

    29 maart 2024 - Nieuwsbericht
  2. Waarom de Cariben mogelijk een actief orkaanseizoen tegemoet gaan

    Een jaar geleden, in maart 2023, begonnen wereldwijd de hoge zeewatertemperaturen records te verb...

    27 maart 2024 - Klimaatbericht
  3. Koraal verdwijnt in hoog tempo

    Te hoge temperaturen van het oceaanwater zorgen ervoor dat koraalriffen op grote schaal afsterven...

    26 maart 2024 - Klimaatbericht
  4. Steeds gevaarlijkere gevoelstemperaturen in zuidelijk West-Afrika door klimaatverandering

    Als gevolg van klimaatverandering is de zogenaamde gevoelstemperatuur in zuidelijk West-Afrika nu...

    22 maart 2024 - Klimaatbericht
Toon alle nieuws- en klimaatberichten