Klimaatbericht

Klimaatverandering - ondervinden vliegtuigen meer turbulentie?

05 mei 2017

Maandag 1 mei raakten enkele tientallen passagiers gewond door hevige turbulentie tijdens een vlucht van Moskou naar Bangkok. Een groot aantal van hen, waaronder enkele zwaargewonden, moest worden opgenomen in het ziekenhuis. Turbulentie is een alledaags fenomeen, maar in dit geval kwam de turbulentie onverwacht en kon de bemanning de passagiers niet op tijd waarschuwen hun stoelriemen vast te maken.

Volgens recent onderzoek zal door klimaatverandering de wind op grotere hoogte gaan toenemen, wat tot meer en hevigere turbulentie kan leiden en daarmee grote gevolgen kan hebben voor het commerciële vliegverkeer. Vliegtuigen vliegen meestal rond de 10 kilometer hoogte, op de scheiding tussen de onderste laag van de atmosfeer met relatief sterke verticale bewegingen, de troposfeer, en de veel stabielere laag erboven, de stratosfeer. Op deze hoogte is de straalstroom, een brede, krachtige oostwaartse luchtstroom rondom de aarde, het sterkst.

Voorbeeld van de straalstroom boven de Atlantische Oceaan. De oranje en rode kleuren geven de hoogste windsnelheden aan.

Door de grote snelheidsverschillen in en aan de randen van de straalstroom ontstaan door wrijving onzichtbare wervelingen in de luchtstroom, ook wel turbulentie genoemd (in het Engels: Clear Air Turbulence, CAT). De plotselinge stijg- en daalbewegingen die hierbij horen zijn meestal ongevaarlijk, maar kunnen wel overlast geven of zelfs, zoals afgelopen week, leiden tot verwondingen van passagiers met losse stoelriemen.

Door de toename van broeikasgassen warmt de troposfeer op 10 kilometer hoogte in de tropen op en koelt de lage stratosfeer rond de polen af. Deze temperatuurveranderingen leiden tot een sterkere straalstroom op vlieghoogte en dus meer CAT. Naast ongemak voor de passagiers kunnen hierdoor de vluchtduur en (brandstof)kosten toenemen wanneer vaker uitwijken nodig is.

KNMI-klimaatbericht door Yorick de Wijs

Recente nieuws- en klimaatberichten

  1. Seismometers registreren explosies tijdens de oorlog in Oekraïne

    Meetgegevens van seismometers in Oekraïne kunnen gebruikt worden om inzicht te krijgen in explosi...

    22 september 2023 - Klimaatbericht
  2. Waarom viel er zoveel regen in de landen rond de Middellandse zee?

    De extreme neerslag die afgelopen weken viel in Griekenland en Libië is heviger geworden door kli...

    19 september 2023 - Klimaatbericht
  3. Buys Ballot Medaille voor wolkenonderzoeker Sandrine Bony

    Wolken zijn van grote betekenis in ons klimaatsysteem. Maar welke rol spelen zij precies? En hoe ...

    19 september 2023 - Klimaatbericht
  4. Montreal Protocol beschermt zowel ozonlaag als klimaat

    Op Wereldozondag, 16 september, wordt dit jaar aandacht besteed aan het effect van ozonafbrekende...

    15 september 2023 - Klimaatbericht
Toon alle nieuws- en klimaatberichten