Klimaatbericht

Lentegevoel

19 april 2018

De meteorologische lente begint ieder jaar op 1 maart, maar het lentegevoel laat soms wel tot mei op zich wachten. Pas als de natuur ontwaakt komt ons land in de greep van de lente. Begon het lentegevoel begin vorige eeuw gemiddeld rond 10 mei, nu is dat al rond 27 april.

Dit blijkt uit het natuurkalender-onderzoek van Arnold van Vliet, bioloog aan Wageningen University naar de start van de bloei van de witte paardenkastanje: “Uit historische gegevens blijkt dat voor elke graad dat het voorjaar warmer is, de witte paardenkastanje ruim een week eerder in bloei komt.” (Figuur 1)

Start bloei witte paardenkastanje

Als we het begin van het lentegevoel laten samenvallen met de bloei van de witte paardenkastanje, dan blijkt dat het lentegevoel aan het begin van de vorige eeuw gemiddeld rond 10 mei begon (Figuur 2). Vandaag de dag is dat al rond 27 april, dus bijna twee weken eerder, omdat het voorjaar in Nederland gemiddeld ruim anderhalve graad warmer is dan een eeuw geleden. Dit jaar was maart naar de maatstaven van tegenwoordig koud. In vergelijking met 50 jaar geleden was het echter een normale maartmaand. April is tot op heden juist weer aan de warme kant: met de huidige zeer hoge temperaturen meegerekend verwachten we dat de witte paardenkastanje rond 23 april in bloei komt.

Opwarming

Volgens het warmste KNMI’14 klimaatscenario zal het voorjaar in Nederland aan het eind van deze eeuw mogelijk nog 3,2 graden verder opwarmen als de uitstoot van broeikasgassen niet drastisch vermindert. Hierdoor zal de “gevoelslente” dan gemiddeld al op 8 april beginnen. En dat is niet alleen maar goed nieuws.

Gevolgen

Arnold: “De bloei van de witte paardenkastanje staat niet op zichzelf: planten, vogels en insecten zijn van elkaar afhankelijk en zullen allemaal mee veranderen. Het is lastig te voorspellen hoe de opwarming het gehele ecosysteem zal beïnvloeden, maar de gevolgen zullen hoe dan ook groot zijn.” In het klimaatakkoord van Parijs is afgesproken om de CO2-uitstoot drastisch te gaan verminderen, juist om de gevolgen voor mens, flora en fauna te beperken.

KNMI-klimaatbericht door Frank Selten

Relatie bloeitijd witte paardenkastanje en voorjaarstemperatuur
Figuur 1: Verband tussen de gemiddelde voorjaarstemperatuur in De Bilt en de start van de bloei van de witte paardenkastanje in Nederland tussen 1901 en 2017 (bron bloeidata: natuurkalender.nl).
Start van de gevoelslente sinds 1901 en verwachting voor 2050 en 2085
Figuur 2: Start van de gevoelslente, berekend op basis van de gemiddelde voorjaarstemperatuur zoals gemeten in de Bilt (blauw) en waargenomen (groen). Voor de toekomst verwacht het KNMI een steeds vroegere start van de gevoelslente.

Recente nieuws- en klimaatberichten

  1. Opwarming overschrijdt kritisch kantelpunt voor koraalriffen

    Met de huidige opwarming van de aarde is het kantelpunt voor koraalriffen naar alle waarschijnlij...

    17 december 2025 - Klimaatbericht
  2. Klimaatscenario's voor Aruba, Curaçao en Sint Maarten

    Hoe ziet het klimaat van Aruba, Curaçao en Sint Maarten eruit in 2050 en 2100? Dat staat in de ni...

    16 december 2025 - Nieuwsbericht
  3. Een Extreem Rapport

    Zo had het kunnen gaan. Maar zo ging het niet. Met deze zinnen starten de negen weersextremen die...

    12 december 2025 - Nieuwsbericht
  4. Regenval Zuidoost-Azië verergerd door klimaatverandering

    De regenval van eind november in Sri Lanka, Indonesië en Maleisië was heviger door klimaatverande...

    11 december 2025 - Klimaatbericht
Toon alle nieuws- en klimaatberichten