Luchtkwaliteit in een warmer klimaat

Klimaatverandering heeft invloed op de volksgezondheid. Een toename van hittegolven bijvoorbeeld leidt tot meer hittestress. Hittegolven gaan vaak samen met een slechtere luchtkwaliteit. Maar hoe klimaatverandering de luchtkwaliteit precies zal beïnvloeden hangt van veel factoren af.

Hoe schoon de lucht is wordt bepaald door de hoeveelheid vervuiling die de atmosfeer ingaat (emissies) en door het weer.  Zo wordt de vorming van fijnstof uit stikstofoxides (NOx) in uitlaatgassen beïnvloed door de luchtvochtigheid en zorgt regen voor verwijdering van fijnstof. Wind verspreidt en verdunt de vervuiling. Tijdens hittegolven ontstaat ozon uit een reactie tussen koolwaterstoffen en NOx onder invloed van zonlicht.

Aangezien in een veranderend klimaat wind, regen, temperatuur en vochtigheid veranderen, verandert de luchtkwaliteit mee. Zo leidt een toename in het aantal hittegolven bij gelijkblijvende emissies tot meer ozonvorming en meer weersituaties met weinig wind tot hogere concentraties fijnstof.

Door de nauwe relaties tussen weer en de vorming, verspreiding en verwijdering van schadelijke stoffen zijn verwachtingen voor de luchtkwaliteit in een warmer klimaat erg onzeker. Het KNMI doet daarom wetenschappelijk onderzoek naar de complexe interacties tussen weer, klimaat en luchtkwaliteit op basis van (satelliet) waarnemingen en klimaat- en atmosferische chemie modellen.

De verwachting is dat steeds strengere milieuwetten de lucht op veel plaatsen zullen helpen klaren. Voor de luchtkwaliteit in de komende jaren in Nederland zijn veranderingen in emissies voorlopig  belangrijker dan klimaatverandering. Bijvoorbeeld via het klimaatakkoord van Parijs. Het minder verbranden van kolen, olie en gas zal naast het verminderen van de CO2 uitstoot de luchtkwaliteit in Nederland helpen verbeteren. Schonere lucht is een bijkomend voordeel van het streven naar een economie met (veel) minder CO2 uitstoot.

KNMI-klimaatbericht door Michiel van Weele