Het noorderlicht

Hoe zeldzaam is noorderlicht in Nederland? 

Het noorderlicht is alleen in Nederland te zien tijdens een periode van maximale zonne-activiteit. De zonne-activiteit varieert met een periode van elf jaar, maar ook tijdens zo'n maximum is het noorderlicht zeldzaam in ons deel van de wereld. Momenteel bevinden we ons in een nieuw zonnemaximum dat rond 2024/2025 de piek bereikt. In de rustige periode (rond 2030) is de kans om het noorderlicht in Nederland te zien erg klein. Naast de zonneuitbarsting moet het bovendien donker en (grotendeels) onbewolkt zijn om het noorderlicht te kunnen zien. Eind maart en eind september is er een iets grotere kans op noorderlicht. Dit komt door de stand van de aarde ten opzichte van het magneetveld van de zon. 
Vanwege het huidige zonne-maximum blijft de kans op noorderlicht in Nederland aanwezig, vooral bij helder winterweer. 

Welke kleuren heeft het poollicht?  

De kleur wordt onder andere bepaald door de atomen en moleculen waarmee de zonnedeeltjes botsen, en de hoogte waarop de botsing plaatsvindt. Daarnaast maakt het ook nog uit op welke plek je kijkt. Ten eerste de atomen en moleculen: bij zuurstofatomen gaat het om groen of rood licht, afhankelijk van de energie van het inkomende deeltje. Bij stikstof gaat het om blauw, paars of rood. Dan de hoogte: omdat de hoeveelheid zuurtstof en stikstofdeeltjes verschilt met hoogte, zijn de kleuren ook hoogte-afhankelijk. Op grote hoogte is er vooral rood van zuurstof, daaronder groen van zuurstof en blauw/paars/rood van stikstof. Groen is de meest voorkomende kleur. Tenslotte maakt het ook uit waar je kijkt: als je verder van de noordpool staat, zie je (door de kromming van de aarde) vooral de hogere lagen van de atmosfeer (met rood licht van zuurstof). Dichter bij de polen kijk je recht omhoog en zul je vooral het groene licht zien.  

Waarom is het poollicht belangrijk voor het KNMI?

Het poollicht zelf is vooral erg mooi, maar de oorzaak -de zonnestorm- kan stroomstoringen veroorzaken, en de communicatie en navigatie van het vliegverkeer verstoren. Het KNMI heeft in opdracht van de overheid een ruimteweer-alarmeringsservice opgezet. Het KNMI brengt 24 uur per dag, zeven dagen per week de effecten en gevaren van ruimteweer in kaart. We monitoren de situatie in de ruimte en vergroten het bewustzijn bij vitale sectoren over de mogelijke effecten.