Onderzoek en krachtigere computers maken klimaatmodellen steeds nauwkeuriger

Wat staat ons te wachten als we CO2 blijven uitstoten door het gebruik van fossiele brandstoffen? Het KNMI maakt hiervoor klimaatscenario’s die het baseert op berekeningen met klimaatmodellen. Klimaatmodellen bestaan uit miljoenen regels computercode die voor iedere plek op aarde de ontwikkeling van bijvoorbeeld temperatuur, wind, wolken en neerslag berekenen. Deze modellen worden sinds de jaren zestig van de vorige eeuw op verscheidene instituten en universiteiten in de wereld ontwikkeld, en blijken steeds nauwkeuriger te worden.

De nauwkeurigheid van klimaatmodellen kunnen we bepalen door berekeningen over het recente verleden te vergelijken met waarnemingen. Internationaal worden deze berekeningen op elkaar afgestemd, opdat modeluitkomsten goed met elkaar vergeleken kunnen worden. Het blijkt dat de verschillen tussen het berekende klimaat en de waarnemingen voor nieuwe generaties klimaatmodellen steeds kleiner worden (Figuur 1).

Een andere belangrijke vraag is of de verwachtingen die tien jaar geleden zijn gemaakt met klimaatmodellen daadwerkelijk zijn uitgekomen. De 0.3 graad stijging van de wereldgemiddelde temperatuur blijkt inderdaad binnen de verwachtingen van destijds te vallen (Figuur 2). Wel is de spreiding in de verwachte opwarming groot.

Veel van het klimaatonderzoek probeert deze onzekerheid te verkleinen. Dat gebeurt door de processen die hiervoor verantwoordelijk zijn te bestuderen. Voorbeelden hiervan zijn het ontstaan van wolken, het uitdrogen van de bodem en invloeden van luchtvervuiling.

Het KNMI neemt met zijn mondiale klimaatmodel EC-Earth deel aan deze internationale modelvergelijkingen. Samen met Europese partners binnen gezamenlijke projecten ontwikkelen KNMI-onderzoekers momenteel de volgende versie van EC-Earth die in 2021 aan nieuwe klimaatverwachtingen gaat bijdragen.

In de tussentijd blijven KNMI-onderzoekers de klimaatverwachtingen uit het verleden voortdurend toetsen aan de voortschrijdende klimaatverandering.

KNMI-klimaatbericht door Frank Selten