Snel verbrand door sterke zonkracht

Voor de komende dagen verwacht het KNMI een hogedrukgebied met veel zon en zonkracht 7. En dat is vrij veel voor Nederland.

Zonkracht 7 komt in Nederland hooguit maar op 10 dagen per jaar voor. Zonkracht 8 treedt maar eens in de twee jaar op, en alleen in de maanden juni en juli. Voor een sterkere zonkracht moeten we zuidelijker gaan. Zonkracht 9 of 10 is in de zomer in Zuid-Frankrijk heel normaal.

Hoe hoger de zon aan de hemel staat, des te meer zonnestraling de atmosfeer binnenkomt. Een deel van die straling is onzichtbaar ultraviolet licht (UV). Je wordt er bruin van, maar een teveel aan UV leidt tot verbranding en kan op termijn huidaandoeningen geven. De totale hoeveelheid UV aan de grond op het middaguur wordt zonkracht genoemd. Het KNMI geeft dagelijks een zonkrachtverwachting.

Gelukkig houdt de ozonlaag op 10 tot 50 km hoogte veel UV tegen. De dikte van de ozonlaag en daarmee de sterkte van de zonkracht is afhankelijk van het weer, doordat de ozonlaag dikker is boven een lagedrukgebied en dunner boven een hogedrukgebied. Naast ozon houden ook wolken, stof en vocht UV tegen. Onder volledig bewolkte omstandigheden wordt de zonkracht al snel twee keer zo zwak.

Ook gassen die met ozon reageren zorgen voor veranderingen in de dikte van de ozonlaag. De uitbarsting van de vulkaan Pinatubo op de Fillipijnen in 1991 zorgde in de jaren erna voor een dunnere ozonlaag (zie figuur) met een record zonkracht 9 in Nederland op 25 juni 1995 tot gevolg. 

Het dunner worden van de ozonlaag door de mens via de uitstoot van ozonafbrekende gassen heeft sinds 1980 voor 5 tot 10% meer UV licht in Nederland gezorgd. Door de genomen maatregelen verwachten we dat de ozonlaag in 2030 weer zo goed als hersteld is.

KNMI-klimaatbericht door Jos de Laat en Michiel van Weele