Klimaatbericht

Supermodellen

01 januari 2018

Inmiddels hebben 172 van de 197 deelnemende landen de afspraken van Parijs officieel goedgekeurd om de opwarming van het klimaat tot twee graden te beperken. Wat dit betekent voor de benodigde reductie in de uitstoot van broeikasgassen wordt vastgesteld aan de hand van berekeningen met klimaatmodellen. Nieuw onderzoek laat zien dat klimaatberekeningen nauwkeuriger gemaakt kunnen worden door verschillende klimaatmodellen tot één supermodel te combineren.

Spreiding in uitkomsten

Klimaatmodellen bestaan doorgaans uit miljoenen regels computercode. Op een rekenrooster dat de hele aarde omvat berekenen ze de ontwikkeling in de tijd van ondermeer temperatuur, wind, wolken en neerslag. De berekeningen zijn gebaseerd op fundamentele natuurwetten, maar vanwege de complexiteit van het klimaatsysteem zijn benaderingen noodzakelijk. Modellen verschillen in deze benaderingen, waardoor de berekende opwarming veroorzaakt door stijgende CO2-concentraties uiteenlopen (Figuur 1).

Synchronisatie

In een supermodel wordt de berekening van elk individueel model iedere tijdstap een tikje opgeschoven in de richting van de berekening van ieder ander model. Het resultaat is dat alle modellen dezelfde ontwikkeling gaan volgen. Dit verschijnsel wordt synchronisatie genoemd. Huygens ontdekte synchronisatie al in 1665. Hij beschrijft hoe klokken aan dezelfde muur via trillingen elkaars toestand beïnvloeden en uiteindelijk gelijk gaan lopen. Een supermodel wordt getraind door de mate van opschuiving tussen de individuele modellen zo te kiezen dat de gesynchroniseerde ontwikkeling zo goed mogelijk het waargenomen, voorbije klimaat volgt.

Supermodel nauwkeuriger

Dat deze methode echt werkt blijkt uit recent KNMI-onderzoek in samenwerking met de universiteit van Bergen (Noorwegen). Hier worden twee klimaatmodellen gecombineerd tot een supermodel. Na training blijkt de gesynchroniseerde oplossing van het supermodel veel beter de klimaatontwikkeling na te bootsen van een derde model, dat in dit onderzoek als werkelijkheid dient (Figuur 2).

Nieuwste ontwikkeling

Momenteel werken we aan een supermodel gebaseerd op klimaatmodellen uit Nederland, Noorwegen en Duitsland. Dit supermodel wordt getraind op basis van historische waarnemingen van het klimaat. Het doel is om met dit internationale supermodel nauwkeurigere verwachtingen te maken van toekomstige klimaatverandering. 

KNMI-klimaatbericht door Frank Selten

wereldwijde opwarming
Figuur 1: Waargenomen en berekende wereldwijde opwarming. Na 2005 zijn scenario’s voor de uitstoot van broeikasgassen gebruikt. De berekende opwarming in 2050 varieert van +1,2 tot +2,5 graden voor het RCP8.5 scenario (bron: Ed Hawkins).
simulatie van extreme neerslag
Figuur 2: (a) De extreme hoeveelheid neerslag in 3 uur in een 30 jaar periode van het klimaatmodel dat als werkelijkheid wordt beschouwd. (b) De afwijking hierin van het supermodel, (c) klimaatmodel 1 en (d) klimaatmodel 2 (Bron: Selten ea, Chaos, 2017).

Recente nieuws- en klimaatberichten

  1. Waarom de Cariben mogelijk een actief orkaanseizoen tegemoet gaan

    Een jaar geleden, in maart 2023, begonnen wereldwijd de hoge zeewatertemperaturen records te verb...

    27 maart 2024 - Klimaatbericht
  2. Koraal verdwijnt in hoog tempo

    Te hoge temperaturen van het oceaanwater zorgen ervoor dat koraalriffen op grote schaal afsterven...

    26 maart 2024 - Klimaatbericht
  3. Steeds gevaarlijkere gevoelstemperaturen in zuidelijk West-Afrika door klimaatverandering

    Als gevolg van klimaatverandering is de zogenaamde gevoelstemperatuur in zuidelijk West-Afrika nu...

    22 maart 2024 - Klimaatbericht
  4. Wereld Meteorologische Dag 2024

    Klimaatverandering is een reële en niet te ontkennen bedreiging voor onze hele beschaving. De gev...

    21 maart 2024 - Nieuwsbericht
Toon alle nieuws- en klimaatberichten