Klimaatbericht

Toename zomerse dagen sterker dan afname koele dagen

02 augustus 2017

Klimaatverandering leidt in de Nederlandse zomer tot meer warme dagen. Desondanks blijft het aantal koele dagen nagenoeg onveranderd. Oorzaak hiervan is dat het niet alleen warmer wordt, maar ook wisselvalliger.

Gemeten temperaturen volgen ongeveer een normale kansverdeling: grote kans op gemiddelde temperatuur (normaal weer), kleine kans op uitschieters (extremen). Theoretisch kan worden aangetoond dat een kleine verandering in het gemiddelde of een toename van de wisselvalligheid (gemeten met de ‘spreiding’) kan leiden tot een behoorlijke verandering in het optreden van extremen (Figuur 1).

Uit metingen in De Bilt blijkt dat klimaatverandering heeft geleid tot meer extreem warme dagen in de Nederlandse zomer, terwijl het aantal koele zomerse dagen ongeveer gelijk is gebleven (Figuur 2).

De kans dat een dag in juni, juli of augustus een temperatuur boven 25 °C heeft, de definitie van een zomerse dag, is ruim verdubbeld sinds 1900. Tropische dagen met temperaturen boven 30 °C komen tegenwoordig  zelfs 4 keer zo vaak voor. Deze sterke toename van warme dagen leidt niet tot een afname in koele dagen, de kans daarop is slechts met een kwart afgenomen.

Dat de kans op koele dagen niet even sterk is afgenomen dan dat de kans op warme dagen is toegenomen, komt door de combinatie van een hogere gemiddelde dagelijkse maximum zomertemperatuur (20.3 °C in 1901-1930, 21.9 °C in 1981-2010) en een grotere spreiding (van 11.8 °C naar 17.3 °C).

De gemeten veranderingen in Nederland (Figuur 2) volgen dus de theorie zoals beschreven in het laatste IPCC rapport, een organisatie gesteund door de Verenigde Naties (Figuur 1c). Het KNMI doet onderzoek naar veranderingen in extreem weer en draagt met zijn mondiale klimaatmodel bij aan het volgende IPCC rapport dat in 2022 verwacht wordt.

KNMI-klimaatbericht door Karin van der Wiel

Figuur 1: Theoretische temperatuurverdelingen en veranderingen in extremen door een (a) toenemend gemiddelde, (b) toenemende spreiding, en (c) toenemend gemiddelde en toenemende spreiding. Bron: IPCC AR5 Hoofdstuk 1.
Figuur 1: Theoretische temperatuurverdelingen en veranderingen in extremen door een (a) toenemend gemiddelde, (b) toenemende spreiding, en (c) toenemend gemiddelde en toenemende spreiding. Bron: IPCC AR5 Hoofdstuk 1.
Figuur 2: Verdeling van zomertemperaturen in De Bilt, voor de periodes 1901-1930 (gearceerd) en 1981-2010 (ingekleurd).
Figuur 2: Verdeling van zomertemperaturen in De Bilt, voor de periodes 1901-1930 (gearceerd) en 1981-2010 (ingekleurd).

Recente nieuws- en klimaatberichten

  1. April was zeer warm en zeer zonnig

    April was een zeer warme maand, met in De Bilt een gemiddelde temperatuur van 11,4°C tegen een la...

    30 april 2025 - Nieuwsbericht
  2. Natuurbranden en klimaatverandering in Nederland: “back to the future”

    In de afgelopen 50 jaar is het weer in Nederland veranderd. Vooral de zonnigere lentes met droger...

    28 april 2025 - Klimaatbericht
  3. De klimaatstreepjescode van Koning Willem-Alexander

    Zaterdag viert Koning Willem-Alexander zijn 58ste verjaardag. Hoe is het klimaat tijdens zijn lev...

    25 april 2025 - Klimaatbericht
  4. Het nieuwe klimaat van het Arctische gebied

    Aan het eind van de winter bereikt het Arctische zee-ijs zijn jaarlijkse maximum. Dit jaar gebeur...

    16 april 2025 - Klimaatbericht
Toon alle nieuws- en klimaatberichten