Klimaatbericht

Verzuring van Arctische Oceaan beïnvloedt zeeleven

30 juni 2017

Oceanen nemen ongeveer 30% van de koolstofdioxide op die de mens uitstoot. Hierbij verzuurt zeewater door een chemische reactie met water waarbij waterstofionen vrijkomen. De verzuring heeft gevolgen voor leven in de zee doordat minder kalk beschikbaar is voor dieren om hun skelet te vormen.

Sinds het begin van de industriële revolutie is de wereldgemiddelde zuurgraad (pH) van het oppervlaktewater in de oceanen afgenomen van 8.2 naar 8.1, oftewel een verzuring. De Noordelijke IJszee is gevoeliger voor verzuring dan andere oceanen, omdat koud water CO2 makkelijker opneemt dan warm water. Daarbovenop zorgen smelt van ijskappen en smeltwater uit rivieren voor meer zoetwater, dat minder goed verzurende effecten kan neutraliseren dan zout zeewater. De hoeveelheid zoetwater zal door de versterkte opwarming in het Noordpoolgebied toenemen. Bovendien kan door afname van zee-ijs makkelijker uitwisseling van CO2 tussen atmosfeer en oceaan plaatsvinden.

De veranderende chemische samenstelling van het zeewater heeft effect op het zeeleven. Door opname van CO2 daalt de concentratie carbonaat in de oceanen. Veel zeeorganismen, zoals mosselen, slakjes en andere schelpdieren, gebruiken carbonaat om kalkskeletten te vormen. Deze zeediertjes staan aan de basis van de voedselketen in de zee. Oceaanverzuring kan in combinatie met andere veranderingen in het Noordpoolgebied, waaronder versterkte opwarming en terugtrekking van zee-ijs, een grote impact hebben op Arctische ecosystemen.

Hoewel oceaanverzuring hand in hand gaat met uitstoot van CO2, loopt de verzuring nog lange tijd door als de mens op dit moment zou stoppen met het uitstoten van dit broeikasgas. Bij een toename van CO2 in de atmosfeer, lost CO2 op in zeewater totdat de concentraties in de lucht en het water in balans zijn. Het kan honderden jaren duren voordat een nieuw evenwicht bereikt is. Klimaatprojecties voor de pH aan het eind van deze eeuw geven aan dat de oceaan dan zuurder zal zijn dan over de afgelopen vijftig miljoen jaar.

KNMI-Klimaatbericht door Eveline van der Linden

Alle klimaatscenario’s laten een wereldwijde oceaanverzuring zien voor het einde van de 21e eeuw. Figuur: IPCC [2013].
Alle klimaatscenario’s laten een wereldwijde oceaanverzuring zien voor het einde van de 21e eeuw. Figuur: IPCC [2013].
Zeeslakje dat leeft in de koude Arctische wateren. Foto: Russ Hopcroft, University of Alaska, Fairbanks – NOAA.
Zeeslakje dat leeft in de koude Arctische wateren. Foto: Russ Hopcroft, University of Alaska, Fairbanks – NOAA.

Recente nieuws- en klimaatberichten

  1. Noordenwind laat ons wachten op de eerste zomerse dag

    Een hardnekkig hogedrukgebied boven Groot-Brittannië zorgde voor een uitzonderlijk groot aantal d...

    01 juni 2023 - Klimaatbericht
  2. Op een na natste lente van deze eeuw

    De lente was zeer nat: deze eeuw was alleen het voorjaar van 2006 natter. Met een gemiddelde temp...

    01 juni 2023 - Klimaatbericht
  3. Zomer bijna net zo nat als winter

    Je zou het misschien niet denken, maar in Nederland valt er in de zomer bijna net zo veel neersla...

    25 mei 2023 - Klimaatbericht
  4. Waar blijft de eerste zomerse dag?

    Het voelt alsof we dit jaar lang moeten wachten op die eerste zomerse dag. En dat is ook zo. Gemi...

    24 mei 2023 - Klimaatbericht
Toon alle nieuws- en klimaatberichten