Uitleg over

Zonkracht

De zonkracht is een maat voor de hoeveelheid ultraviolette straling (UV) in het zonlicht die de aarde bereikt.

De verwachte hoeveelheid UV wordt uitgedrukt in een UV-index. Deze kan in ons land variëren van 0 tot 8. Bij 0 is er geen UV en 8 staat voor de maximale hoeveelheid UV-zonlicht. In landen dichter bij de evenaar en in de bergen kan de zonkracht een waarde van 15 of hoger halen. 

Zonkrachtschaal

De zonkrachtschaal geeft globaal aan hoe lang de huid van een gemiddelde Nederlander midden op de dag zon kan verdragen. Voor wie snel verbrandt is de tijd korter. Wie van nature een getinte huid heeft kan langer zon verdragen.

De vermelde tijd geeft aan na hoeveel minuten een onbeschermde huid volgens KWF Kankerbestrijding zoveel UV heeft gekregen dat deze na 8 tot 24 uur rood kleurt. Dat is het maximum voor wie verstandig wil zonnen.

De zonkrachtschaal van het KNMI in samenwerking met KWF Kankerbestrijding

Zonkracht Omschrijving in het weerbericht Roodkleuring onbeschermde huid na x minuten Huid verbrandt
1 - 2 vrijwel geen 100 - 50 -
3 - 4 zwak 35 - 25 -
5 - 6 matig 25 - 15 gemakkelijk
7 - 8 sterk 15 - 10 snel
9 - 10 en hoger zeer sterk minder dan 10 zeer snel

 

Effect zonkracht

Bij een lage zonkracht (0-4) verbrandt de huid minder snel dan bij een hoge zonkracht (7 en hoger). De zonkracht hangt ook af van de hoeveelheid bewolking, Op een zonnige dag is er meer UV-zonlicht dan wanneer het volledig bewolkt is. Maar dit geeft hooguit dezelfde bescherming als een zonnebrandcrème met factor 5. Dus ook in de schaduw onder een parasol kan de huid nog steeds verbranden.

Zonkracht 7 of meer komt in ons land regelmatig voor. Soms op meer dan twintig dagen per jaar. In de afgelopen jaren is enkele keren een zonkracht 8 gemeten. In het zuiden van Europa staat de zon nog hoger aan de hemel. Hier worden 's zomers zonkrachtwaarden gemeten van 9 of meer. 

Invloeden op zonkracht

Het UV-zonlicht neemt toe naarmate de zon hoger staat en varieert met de seizoenen en het moment van de dag. Warmte heeft geen invloed. Op een koele, zonnige dag kan de zonkracht even sterk of sterker zijn dan op een warme dag.

Naast de hoogte van de zon is de hoeveelheid UV afhankelijk van wolken, vocht of stof in de atmosfeer en van de hoeveelheid ozon. De ozonlaag op grote hoogte in de atmosfeer beschermt het aardoppervlak tegen UV.

Zonkrachtverwachting

Het KNMI geeft dagelijks een zonkrachtverwachting. De zonkracht is een maat voor de hoeveelheid ultraviolette straling (UV) in het zonlicht die de aarde bereikt. Hoe hoger de zon aan de hemel staat, des te meer zonnestraling de atmosfeer binnenkomt. Een deel van die straling is onzichtbaar ultraviolet licht (UV). Je wordt er bruin van, maar een teveel aan UV leidt tot verbranding en kan op termijn huidaandoeningen geven. De totale hoeveelheid UV aan de grond op het middaguur wordt zonkracht genoemd, internationaal ook wel UV Index. Hoe we deze zonkrachtverwachting maken kun je hier lezen.

Meer uitleg over

  • Verloop van het ozongat jaarlijks op 10 november tussen 1979 en 2012 ©KNMI

    Ozongat door de jaren heen

    Jaarlijks vormt zich in de lente boven de Zuidpool (bij ons is het dan herfst) een ozongat. Zeker de helft is afgebroken door menselijke invloeden.
  • Pollenkrans in stuifmeelkorrels van een sparreboom in de zon (Bron: Peter Paul Hattinga Verschure)

    Stuifmeel

    In het voorjaar produceren bomen en bloeiende grassen bij warm, zonnig weer en een lage luchtvochtigheid veel stuifmeel.
Niet gevonden wat u zocht? Zoek in alle uitleg over