50 jaar geleden: koudste maand ooit

"Ongekend lage temperaturen in ons land waargenomen. De koudegolf heeft nu blijkbaar een hoogtepunt bereikt. Vliegveld Eelde noteerde vanochtend -24 graden, Twente -23 graden. De isotherm van -20 graden ligt over ons land...." 

Dat schreef Nico Grootes half februari 1956 in zijn dagboek van een schaatsliefhebber over 50 jaar Zaanse ijskronieken. Nederland beleefde de koudste maand aller tijden. Februari 1956 was in De Bilt met gemiddeld -6,4 graden 9 graden kouder dan het langjarig gemiddelde. Dat was nog nooit vertoond. Op 1 februari werd het in De Bilt niet warmer dan -11,0 graden, op twee na de koudste winterdag ooit. De vorstinval was opmerkelijk: na twee slappe wintermaanden kwam het er toch nog van en kon op 14 februari de Elfstedentocht worden gereden. Geen makkelijke tocht op hobbelig ijs en soms flinke sneeuwbuien. Het dieptepunt moest toen nog komen: op 16 februari had Uithuizermeeden -26,8 graden, op één na de laagste temperatuur ooit.

Kouderecord van Nederland
Het kouderecord van Nederland staat op naam van Winterswijk waar door KNMI-waarnemer Jaap Langedijk op 27 januari 1942 -27,4 graden werd gemeten!  "Zelfs de wekker was bevroren", vertelde hij journalist Peter Brusse die 4 januari 1997, de dag van de vijftiende Elfstedentocht, een interview publiceerde in Elsevier. Toen hij het metalen huis van de thermometer vast pakte, bleven zijn vingers kleven.

Winter 2006 niet vergelijkbaar
Een kouinval als in 1956 zit er dit jaar niet in hoewel de kouinvasie die vorige maand in Rusland plaatsvond enige gelijkenis vertoont met vijftig jaar geleden. Dit jaar ontbrak echter de oosterstorm waarmee de ijzige kou naar West-Europa werd geblazen. Het bleef hier bij lichte tot hooguit matige vorst.

Winter op internet
De website van het KNMI biedt veel informatie over winterweer. Zo kunt u tegenwoordig de actuele tussen stand  van de winterse kou volgen in de tabel met Hellmann koudegetallen.