Arctisch zee-ijs smelt verder weg

Het Arctische zee-ijs bereikte op 19 en 23 september zijn jaarlijkse minimale omvang, te weten 4,59 miljoen vierkante kilometer. Dit is de op vijf na laagste mimimumbedekking sinds het begin van de satellietmetingen in 1979, ruim 30 procent lager dan het gemiddelde over de periode 1981-2010 (figuur 1).

Jaar-op-jaar variaties

Waarom neemt het zee-ijsoppervlak niet gestaag af nu de temperaturen op aarde, in het bijzonder die in het noordpoolgebied, steeds verder toenemen? Dit wordt veroorzaakt door de enorme natuurlijke variabiliteit in het klimaat van het noordpoolgebied. Net als in onze streken zijn Arctische zomers soms mild, en het jaar erna weer relatief koel. Met als gevolg dat ook het zee-ijs van jaar tot jaar fluctueert. Deze fluctuaties komen bovenop de langjarige zee-ijsafname die overduidelijk gaande is: de laagste twaalf ijsbedekkingen zijn allemaal in de laatste twaalf jaar opgetreden.

Langjariger trends

Op veel langere tijdschalen laat het Arctische zee-ijs in de laatste decennia een enorme afname zien (figuur 2). Reconstructies van zee-ijs tonen aan dat de huidige bedekking de laagste is over tenminste de laatste 1450 jaar, vermoedelijk nog langer. En deze neergaande trend lijkt zich, in weerwil van de enorme jaar-tot-jaar verschillen, voort te zetten.

Toekomstverwachtingen

Het KNMI doet met behulp van satellietwaarnemingen  en klimaatmodellen onderzoek naar de oorzaken en gevolgen van de snelle veranderingen in het Arctische klimaat. Ook worden bovengenoemde natuurlijke fluctuaties in het noordpoolklimaat bestudeerd, alsmede de mogelijke veranderingen daarin. Gezien de mogelijke verstrekkende gevolgen is het van groot belang om alle veranderingen in het Arctische klimaat, inclusief zee-ijs, zo nauwkeurig mogelijk in kaart te brengen.

KNMI-klimaatbericht door Richard Bintanja