Australische bosbranden en het klimaat

Hoewel er de laatste dagen sprake was van noodweer in sommige delen van Victoria en New South Wales, woeden de hevige bosbranden op veel plaatsen in het zuidoosten van Australië nog door. De komende dagen wordt het weer warmer en droger en kunnen wederom nieuwe bosbranden ontstaan.

Draagt klimaatverandering bij aan deze bosbranden?

Het is altijd moeilijk om één gebeurtenis direct te linken aan klimaatverandering.  Waarnemingen laten wel zien dat het aantal bosbranden in Australië de laatste jaren toeneemt en de branden dit jaar heviger zijn dan eerdere jaren. Het is echter nog niet duidelijk aan te geven in hoeverre hiervoor de mens verantwoordelijk is en in hoeverre natuurlijke variabiliteit de oorzaak is.  Wel geven klimaatmodellen aan dat de kans op bosbranden in de toekomst toeneemt en dat door een toename van de temperatuur ook het seizoen waarin bosbranden kunnen ontstaan langer wordt. Of er werkelijk meer bosbranden komen is natuurlijk niet alleen afhankelijk van het klimaat maar bijvoorbeeld ook van landgebruik en beleidsmaatregelen die worden genomen.

Op dit moment doet het World Weather Attribution initiative, onder leiding van het KNMI, onderzoek naar de vraag in hoeverre de huidige bosbranden het gevolg zijn van klimaatverandering. Uitkomsten daarvan worden begin februari verwacht.

Dragen de bosbranden zelf ook bij aan klimaatverandering?

Bij de omvangrijke bosbranden in het zuidoosten van Australië komen grote hoeveelheden CO2 vrij. De bosbranden hebben de afgelopen maanden de helft van de CO2-uitstoot van heel Australië in 2019 voor hun rekening genomen. Dat draagt alleen tijdelijk bij aan het versterkte broeikaseffect:  als de vegetatie weer aangroeit in de komende jaren wordt opnieuw CO2 opgenomen.

De rookpluimen van de bosbranden zijn over het zuidelijk halfrond al wijdverspreid en waargenomen tot op meer dan 10 kilometer hoogte (figuur 1). De rook wordt via onweersbuien, die door de bosbranden zelf veroorzaakt worden, in de stratosfeer gebracht, net zoals vulkanen stof tot in de stratosfeer kunnen brengen. Het effect hiervan op het klimaat is nog niet duidelijk, omdat de chemische samenstelling van de rook anders is dan die van vulkaanas.

KNMI-klimaatbericht door Carine Homan