Bliksemmeetstation voor Noord-Nederland

Het KNMI neemt vrijdag in Hoogeveen een nieuw bliksemmeetstation in gebruik, waarmee de onweersactiviteit in het noordoosten van ons land en het Waddengebied beter kan worden gevolgd.

De nieuwe 20 meter hoge mast maakt deel uit van het SAFIR bliksemdetectiesysteem van het KNMI, de Koninklijke Luchtmacht, de Koninklijke Marine en het Koninklijk Meteorologisch Instituut in Ukkel. Er staan al meetmasten in Den Helder, Valkenburg (bij Leiden) en Deelen en drie in België. Omdat de Belgische en Nederlandse systemen zijn gekoppeld kan de bliksemactiviteit in de Benelux worden gevolgd. De meetmast in Hoogeveen maakt de dekking van het hele gebied optimaal, ook wanneer een van de masten tijdelijk niet beschikbaar zijn.

Gebied dat nu door het SAFIR bliksemdetectiesysteem in kaart wordt gebracht. In het groene gebied is de betrouwbaarheid en de plaats waarmee de bliksem wordt bepaald het grootst. De legenda vermeldt de foutmarge in de plaatsbepaling.

SAFIR (Surveillance et Alerte Foudre par Interférométrie Radioélectrique), dat in 1995 operationeel werd, is een zeer geavanceerd bliksemdetectiesysteem waarmee niet alleen tijdstip en locatie van de ontladingen worden bepaald, maar ook de stroomsterkte. De antennes zijn uitgerust met apparatuur die de elektromagnetische straling registreert die vrijkomt bij bliksemontladingen. Niet alleen inslagen worden tot op enkele kilometers nauwkeurig geregistreerd, maar ook ontladingen die tot de wolken beperkt blijven.

De gegevens komen binnen in computers in De Bilt en Ukkel, waar een actueel overzicht wordt gemaakt van de geografische spreiding van de onweersactiviteit. Ook de burgervliegvelden, Schiphol, Groningen, Rotterdam en Maastricht zijn voorzien van displays waarop bliksem van minuut tot minuut kan worden gevolgd. Vanuit de meteorologische dienst van de Koninklijk Luchtmacht in Woensdrecht worden de bliksemgegevens naar de militaire vliegvelden verspreid. Op het beeld van de neerslagradar worden de buien met onweer gemarkeerd met een bliksemteken, zodat meteorologen en andere gebruikers kunnen zien hoe groot de bliksemactiviteit is en of deze verandert. SAFIR is dus ook een belangrijk hulpmiddel voor waarschuwingen en het KNMI-Weeralarm voor onweer.

Verzekeringsmaatschappijen maken gebruik van de gegevens van het bliksemdetectiesysteem om achteraf vast te stellen hoe zwaar het onweer is geweest en of bliksem de oorzaak kan zijn van de gemelde schade. Het KNMI in De Bilt verstrekt op aanvraag overzichten waarin de bliksemgegevens in kaart zijn gebracht.