De samenhang tussen oceaan, klimaat en weer

In tijden van klimaatverandering is het belangrijker dan ooit om de oceaan nauwlettend in de gaten te houden. Het aardoppervlak bestaat voor ruim 70% uit water en met 40% van de wereldbevolking wonend binnen 100 kilometer van de kust, is het van levensbelang om veranderingen tijdig waar te nemen. De Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) streeft ernaar de samenleving de samenhang tussen de oceaan, het klimaat en weer te helpen begrijpen. Op Wereld Meteorologische Dag, 23 maart, viert de WMO haar verjaardag.

Met het thema De oceaan, ons klimaat en het weer (The Ocean, our climate and weather) benadrukt de WMO de onderlinge samenhang: “Veel mensen denken bij het weer en klimaat aan wat er zich in de atmosfeer afspeelt. Maar als de oceaan buiten beschouwing wordt gelaten missen we een groot deel van het totaalplaatje.” De dag sluit daarmee aan op de start van het Decennium voor Oceaanwetenschappen voor Duurzame Ontwikkeling (2021-2030) dat in 2017 door de Verenigde Naties werd uitgeroepen.

Wereld Meteorologische Organisatie

De WMO is de overkoepelende organisatie van de meteorologische en hydrologische instellingen in de wereld waar 185 lidstaten, waaronder Nederland, en 6 lidstaat gebieden bij aangesloten zijn. De organisatie is van groot belang voor internationale samenwerking, de uitwisseling van meteorologische gegevens en producten en het bevorderen van wetenschappelijk onderzoek op het gebied van weer en klimaat. 

Nederlandse wortels

De wortels van de WMO liggen in Nederland. Professor Buys Ballot, oprichter van het KNMI, nam in 1873 het initiatief tot de eerste Internationale Meteorologische Organisatie (IMO). Volgens Buys Ballot was het van fundamenteel belang voor weersverwachtingen en klimaatonderzoek een wereldwijd netwerk in te richten voor meteorologische waarnemingen met een vrije uitwisseling van gegevens tussen de verschillende landen. Buys Ballot nam het initiatief tot de eerste Internationale Meteorologische Organisatie, de voorloper van de WMO.

Buys Ballot kreeg veel bijval van zijn vakgenoten. Met zijn voorstel zette hij Utrecht, waar het KNMI toen gevestigd was in de sterrenwacht Sonnenborgh, op de wereldkaart. Op 23 maart 1950 werd de IMO omgedoopt tot de WMO en werd het een gespecialiseerde organisatie van de Verenigde Naties met het hoofdkantoor in Genève. 

Klimaatproblematiek

De WMO is ook de spin in het web op het gebied van de klimaatproblematiek. Samen met het United Nations Environmental Programme (UNEP) stelde de WMO het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) in, een gezaghebbend orgaan voor klimaatwetenschappen in relatie tot de politiek.