Het voelde regelmatig koud aan in april. Was het ook kouder dan normaal? Een analyse toont dat het voorjaar tot nu toe redelijk gemiddeld verloopt. In een wereld zonder klimaatverandering zouden de huidige temperaturen wel uitzonderlijk zijn: uitzonderlijk warm wel te verstaan.
De temperatuur in voorjaar van 2023 is tot nu toe niet uitzonderlijk. Maart was iets warmer dan we tegenwoordig gewend zijn. Met gemiddeld 7,0°C in De Bilt, was het 0,5 °C warmer dan het 1991-2020 gemiddelde. In april werd het gemiddeld 8,7°C in De Bilt, dat is kouder dan het huidige gemiddelde (1,1°C kouder dan 1991-2020).
Echter als we het huidige weer met het gemiddelde van begin vorige eeuw vergelijken, blijkt dat de temperaturen dit jaar helemaal niet zo normaal waren. Zowel maart als april waren ruim warmer dan wat de mensen in die tijd gewend waren. Maart was ruim 2°C warmer dan het gemiddelde toen, april 1°C warmer.
Het weer verandert van dag op dag, bijvoorbeeld doordat de wind van richting verandert of doordat er wolken ontstaan. Wanneer we verschillende jaren vergelijken, zit er toch een patroon in het weer: de klimatologie. De klimatologie, of het klimaat van Nederland, geeft aan wat het gemiddelde weer op een dag is.
Op het KNMI berekenen we de klimatologie volgens de methode van de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO). Het resultaat wordt de klimaatnormaal genoemd. In de KNMI-klimaatviewer staan voor allerlei meteorologische variabelen (temperatuur, neerslag, wind, zon) kaarten en tijdreeksen van deze normalen.
Omdat klimaatverandering ons weer verandert, berekenen we iedere tien jaar een nieuwe klimaatnormaal. Deze klimaatnormaal geeft dan de laatste stand van zaken weer met betrekking tot het weer in Nederland. De laatste KNMI klimaatnormaal is berekend over de jaren 1991-2020. Deze getallen kunnen gebruikt worden om het weer van vandaag of morgen mee te vergelijken: is het warmer, kouder, natter of zonniger dan we gewend zijn in deze tijd van het jaar?
Het is wel belangrijk om te bedenken dat het klimaat van de jaren 1991-2020 al behoorlijk anders is dan het klimaat aan het begin van vorige eeuw. In bovenstaande figuur staat de klimaatnormaal voor temperatuur van de jaren 1991-2020 getekend (zwarte lijn). Ook de klimaatnormaal van de jaren 1901-1930 is getekend (gestippelde lijn). Het is nu ruim 2 graden warmer dan toen. De rode en blauwe balkjes laten de werkelijke temperatuur van afgelopen tijd zien. In maart en april was het 29 dagen warmer dan gemiddeld, en 32 dagen kouder gemiddeld. Vergeleken met de klimaatnormaal van 1901-1930, was het 42 van de 61 dagen warmer dan gemiddeld, best bijzonder dus.
Het jaar 2023 was – wederom – een jaar vol extremen in Europa; één van de natste jaren in de meti...
22 april 2024 - KlimaatberichtWereldwijd warmt het klimaat op doordat de hoeveelheid broeikasgassen in de atmosfeer steeds verd...
17 april 2024 - KlimaatberichtAlle regen in een jaar opgeteld bedekt Nederland gemiddeld met een laag water van 85 centimeter. ...
15 april 2024 - KlimaatberichtWe gebruiken de Noordzee om te varen, te vissen en energie op te wekken. Maar wist je ook dat vee...
10 april 2024 - Klimaatbericht