Foto: Elisa Stone
Foto: Elisa Stone

Vaker en warmere hittegolven in Zuid-Europa, Noord-Amerika en China door klimaatverandering

25 juli 2023

De extreme warmte in Zuid-Europa, Noord-Amerika en China is door klimaatverandering veel waarschijnlijker geworden. Inmiddels zijn dit soort hittegolven echter niet eens meer ongebruikelijk, concluderen wetenschappers, waaronder KNMI’er Sjoukje Philip, betrokken bij de World Weather Attribution (WWA) studie.

In China kwam zo'n hittegolf voor het industriële tijdperk ongeveer eens in de 250 jaar voor, nu is dat naar verwachting eens in de vijf jaar. In Zuid-Europa en Noord-Amerika zouden deze hittegolven waarschijnlijk niet zijn voorgekomen zonder klimaatverandering. Zuid-Europa kan een dergelijke hitte nu eens per tien jaar verwachten. 

KNMI'er Sjoukje Philip: “De aarde warmt niet gelijkmatig op. Klimaatwetenschappers werken aan het beter begrijpen van de complexe verbanden tussen de stijgende gemiddelde temperaturen in de wereld en op regionaal niveau.”  

KNMI’er Sjoukje Philip: “De aarde warmt niet gelijkmatig op. Klimaatwetenschappers werken aan het beter begrijpen van de complexe verbanden tussen de stijgende gemiddelde temperaturen in de wereld en op regionaal niveau.” “Onze studie toont eens te meer de impact aan van de snelle opwarming op de plaatselijke temperaturen in Europa. Het onderstreept de dringende noodzaak voor Europa van zowel de aanpak van de bron van het probleem, als ook beleid gericht op het opvangen van de gevolgen.", aldus Philip. 

Geen verrassing 

Friederike Otto, klimaatwetenschapper bij het Imperial College Londen zegt dat de uitkomst van het WWA-onderzoek geen verrassing is: "De wereld is niet gestopt met het verbranden van fossiele brandstoffen en zolang we dat niet doen, blijft het klimaat opwarmen en worden hittegolven frequenter en intenser. Zo simpel is het." Otto voegt hieraan toe "dat het absoluut cruciaal is dat overheden de uitfasering van fossiele brandstoffen wettelijk vastleggen op de COP klimaatconferentie dit jaar." 

Uitstoot van broeikasgassen

WWA waarschuwt dat wereldwijd de uitstoot van broeikasgassen zo snel mogelijk moet stoppen. "Anders zullen deze gebeurtenissen nog vaker voorkomen en worden de hittegolven nog heter en langer", schrijven de wetenschappers in de studie. De onderzoekers van WWA gebruiken weerdata en klimaatmodellen om vast te stellen hoe waarschijnlijk extreme weersverschijnselen zijn en of die weersextremen minder vaak voor zouden komen als de aarde sinds 1800 niet was opgewarmd. Dit onderzoek naar de hittegolven in juli is bewust zo snel mogelijk uitgevoerd, om meteen aan te kunnen tonen dat de warmte veroorzaakt werd door klimaatverandering. 

Rol KNMI bij internationale klimaatattributiestudies

World Weather Attribution (WWA) is een internationaal team van klimaatwetenschappers dat klimaatattributiestudies doet. Het is mede opgericht door het KNMI. Na extreem weer volgt vaak de vraag wat de rol van klimaatverandering was. Het antwoord hierop komt van zogeheten attributiestudies. De eerste studie ging over de hittegolf in Europa van juli 2015. Sindsdien heeft WWA meer dan twintig studies uitgevoerd. Het KNMI is de grondlegger van de methode die gebruikt wordt bij de WWA attributiestudies. De in 2021 overleden Geert Jan van Oldenborgh was een van de drijvende krachten achter World Weather Attribution (WWA). 

Bekijk het volledige wetenschappelijke rapport, in het Engels, over de extreme hitte in juli 2023

Maximumtemperaturen in juli gemiddeld over de lengte van de hittegolven die voor deze studie zijn gedefinieerd (linkerzijde) en dezelfde maar dan uitgedrukt in anomalieën ten opzichte van 1950-2023 (rechterzijde). USA/Mexico
Figuur 1: Maximumtemperaturen in juli gemiddeld over 18 dagen (linkerzijde) en deze temperaturen uitgedrukt in afwijkingen ten opzichte van 1950-2023 (rechterzijde). USA/Mexico
Figuur 2: Maximumtemperaturen in juli gemiddeld over de lengte van de hittegolven die voor deze studie zijn gedefinieerd (linkerzijde) en dezelfde maar dan uitgedrukt in anomalieën ten opzichte van 1950-2023 (rechterzijde).  Zuid-Europa
Figuur 2: Maximumtemperaturen in juli gemiddeld over 7 dagen (linkerzijde) en deze temperaturen uitgedrukt in afwijkingen ten opzichte van 1950-2023 (rechterzijde). Zuid-Europa
Figuur 3: Maximumtemperaturen in juli gemiddeld over de lengte van de hittegolven die voor deze studie zijn gedefinieerd (linkerzijde) en dezelfde maar dan uitgedrukt in anomalieën ten opzichte van 1950-2023 (rechterzijde).  China
Figuur 3: Maximumtemperaturen in juli gemiddeld over 14 dagen (linkerzijde) en deze temperaturen uitgedrukt in afwijkingen ten opzichte van 1950-2023 (rechterzijde). China

Recente nieuws- en klimaatberichten

  1. Orkaanseizoen 2024: druk, met een bijzondere stilte

    Op 30 november is het Atlantische orkaanseizoen officieel afgesloten. Dit jaar is het seizoen bij...

    02 december 2024 - Nieuwsbericht
  2. Zachte en vrij natte herfst

    Met een gemiddelde temperatuur van 11,7 °C tegen een langjarig gemiddelde van 10,9 °C was de herf...

    29 november 2024 - Nieuwsbericht
  3. Nederlandse wintertemperaturen: het oosten is het nieuwe westen

    De afgelopen tijd is Nederland in alle seizoenen opgewarmd. In de winter is de temperatuur in het...

    27 november 2024 - Klimaatbericht
  4. Storm Conall

    Storm Conall bereikt woensdag 27 november Nederland. We verwachten woensdagavond in het noorden v...

    26 november 2024 - Nieuwsbericht
Toon alle nieuws- en klimaatberichten