Meer verdamping in Nederland, vooral door toename in zonnestraling

De afgelopen dertig jaar is de verdamping in Nederland in de lente en de zomer sterk toegenomen. De grond droogt daardoor sneller uit. De extra verdamping komt bijna geheel door de toegenomen zonnestraling en nauwelijks door de toegenomen temperatuur.

Verdamping hangt sterk samen met zonnestraling en temperatuur 

Hoeveel water uit de grond verdampt, hangt sterk af van de hoeveelheid zonnestraling en de temperatuur. Om te schatten hoeveel water uit de grond verdampt, gebruikt het KNMI de formule van Makkink. Twee keer zoveel zonnestraling geeft twee keer zoveel verdamping en per graad temperatuurstijging neemt de verdamping met twee procent toe. De afgelopen dertig jaar is zowel de zonnestraling als de temperatuur en dus ook de verdamping toegenomen. Hoeveel hebben de toename in de zonnestraling en in de temperatuur afzonderlijk bijgedragen aan de toename in de verdamping? 

Extra zonnestraling verklaart toename in verdamping 

Sinds 1991 is in Nederland in de lente de verdamping met 18 procent toegenomen en de zonnestraling met 16 procent (figuur 1). De toename in de verdamping komt dus bijna geheel door de toename in de zonnestraling. Ook van jaar op jaar lijken de grafieken van de verdamping en de zonnestraling sterk op elkaar. De temperatuur in de lente nam in dezelfde periode toe met 0,9 °C. Dit kan de resterende 2 procent toename van de verdamping in de lente goed verklaren. 

In de zomer is sinds 1991 de verdamping met 12 procent toegenomen en de zonnestraling met 9 procent (figuur 2). In de zomer komt de toename in de verdamping dus voor driekwart voor rekening van de zonnestraling. De temperatuur in de zomer steeg in dezelfde periode met 1,4 °C. Dit kan de resterende 3 procent van de toename van de verdamping in de zomer goed verklaren.