De totale hoeveelheid vloeibaar water op land is aan het afnemen. Dat blijkt uit metingen van de Grace satelliet. De bijdrage hiervan aan de gemiddelde zeespiegelstijging wordt geschat op 8%. Toegenomen verdamping door klimaatverandering en watergebruik door de mens worden als belangrijkste factoren gezien. Voor een duurzame beschikbaarheid van zoet water zijn in veel gebieden aanpassingen nodig.
Met behulp van metingen van de variaties in het zwaartekrachtsveld van de aarde door de Grace satelliet, kunnen de variaties in wateropslag op het land in de vorm van oppervlaktewater, bodemwater en grondwater worden afgeleid. Een studie uit 2018 concludeert dat er tussen 2002 en 2016 systematisch water van het land naar de oceaan is verplaatst en dat de wateropslag op het land daardoor met gemiddeld 164 kubieke kilometer per jaar is afgenomen (figuur 1).
Het grootste deel is afkomstig uit basins die niet via rivieren afwateren op de oceaan (106 kubieke kilometer per jaar). Een dramatisch voorbeeld hiervan is het slinken van het Aralmeer (figuur 2). Als belangrijkste factoren worden de toegenomen verdamping door klimaatverandering, grootschalige irrigatie en het oppompen van grondwater gezien. De bijdrage aan de gemiddelde zeespiegelstijging tussen 2002 en 2016 wordt geschat op 8%.
In de herverdeling van water wereldwijd is de mens een factor van belang geworden. In een studie uit 2019 wordt het gemiddelde watergebruik door menselijke activiteiten geschat op maar liefst 24.000 kubieke kilometer per jaar. Dat is gelijk aan de helft van de totale rivierafvoer in de wereld (figuur 3).
De inventarisatie maakt onderscheid tussen gebruik van grondwater voor in de landbouw (groen), consumptief water voor huishoudens, industrie en landbouw (blauw) en afvalwater (grijs). Groen watergebruik neemt het grootste deel (80%) voor zijn rekening.
Menselijke activiteiten dragen direct en indirect bij aan de afname van de beschikbaarheid van water op het land. Direct door het oppompen van grondwater en indirect door de toename van verdamping als gevolg van grootschalige irrigatie en stijgende temperaturen door de uitstoot van broeikasgassen. De verwachting is dat deze trend zich voortzet. Duurzame beschikbaarheid van water vraagt in grote delen van de wereld dan ook om aanpassingen in het huidige watergebruik. Een duurzame voedselvoorziening is hiervan afhankelijk.
De nieuwe weersatelliet Meteosat 12 is vanaf vandaag operationeel. Deze satelliet is de eerste va...
04 december 2024 - NieuwsberichtEllen Verolme start 1 februari 2025 als directeur bij het Koninklijk Nederlands Meteorologisch In...
03 december 2024 - NieuwsberichtOp 30 november is het Atlantische orkaanseizoen officieel afgesloten. Dit jaar is het seizoen bij...
02 december 2024 - NieuwsberichtMet een gemiddelde temperatuur van 11,7 °C tegen een langjarig gemiddelde van 10,9 °C was de herf...
29 november 2024 - Nieuwsbericht