Het klimaat en vogelsnelwegen

Methode om vliegroutes te bepalen 

Om vliegroutes van Noordse sternen na te bootsen, gebruikten we een methode genaamd 'least cost path'-modellering, vergelijkbaar met hoe Google Maps de beste route voor een bestemming vindt. In plaats van alleen de kortste route te bepalen, houdt dit model ook rekening met windomstandigheden, afstand en voedselbeschikbaarheid. Dit levert vele mogelijke vliegroutes die trekvogels in theorie zouden kunnen volgen (blauwe routes in afbeelding 2). Door deze nagebootste routes te vergelijken met de werkelijk gevolge routes (bepaald door vogels met "trackers" uit te rusten), kunnen we ons op de vliegroutes richten die vogels daadwerkelijk gebruiken. Er blijken twee groepen vogels te zijn (afbeelding 3): 

1. Vogels uit Spitsbergen volgen een S-vormige route. Dit is zeker niet de kortste route, maar deze route helpt ze energie te besparen omdat sterke en consistente rugwinden ze vooruitduwen. Het is alsof je een bergafwaartse route kiest om brandstof te besparen, zelfs als deze iets langer is. 
2. Vogels uit Nederland nemen een directere route, want zij geven prioriteit aan een korte afstand en vermijden verstorende zijwinden. Ze besteden minder tijd aan reizen, ook al hebben ze te maken met sterkere tegenwinden en verbruiken ze meer energie. Het is alsof je een heuvelachtige maar kortere weg kiest om je bestemming sneller te bereiken, zelfs als dit betekent dat je meer brandstof verbruikt. 

Waarom kiezen vogels deze routes? Beide strategieën, energie besparen of tijd besparen, zijn cruciaal voor trekvogels. Energiebesparende vogels komen in de broedgebieden aan met ruime vetreserves, terwijl tijdbesparende vogels vroeg aankomen om optimale nestplekken te bemachtigen. Deze keuzes benadrukken de nauwe band tussen klimaat en ecologie. Winden, voedselbeschikbaarheid en migratiepatronen werken samen en bepalen waar en hoe vogels zich verplaatsen. Door vliegroutes te bestuderen, kunnen we niet alleen leren over het gedrag van vogels, maar ook over hoe klimaatverandering ecosystemen kan beïnvloeden. 

De toekomst van vliegroutes 

In een vervolgstudie gebruiken we gegevens van klimaatmodellen om te bepalen hoe vliegroutes in de toekomst zouden kunnen veranderen. Zullen vogels dezelfde routes blijven volgen als het klimaat verandert? Inzicht in deze veranderingen helpt ons om klimaatwetenschap en ecologie te verbinden, waardoor we beter kunnen bepalen hoe vogels zullen reageren op een snel veranderend klimaat. 

KNMI-klimaatbericht door Nomikos Skyllas en Richard Bintanja 

Pagina delen