Najaar 2002: Vulkaan Etna actief

De vulkaan Etna op Sicilië was in het najaar van 2002 opnieuw zeer actief: het gebied is vooral in november getroffen door tal van aardbevingen, waarbij zelfs één met een sterkte van 4,4 op de schaal van Richter. Lavastromen banen zich een weg over de hellingen, waarbij grote bosbranden ontstaan. De as en de rook van de vulkaan verspreidt zich tot in de wijde omtrek en is op satellietfoto's goed te volgen. Op onderstaande satellietanimaties is de rookpluim van de uitbarsting goed zichtbaar. Het vulkaanstof van de Etna op Sicilië, komt volgens satellietbeelden tot ongeveer 7 kilometer hoogte. De rookpluim bestaat naast as ook uit waterdamp en zwaveldioxyde dat door wolkenvorming nog hoger komt.

Ook in de tweede helft van juli 2001 was de Etna op Sicilië, de grootste en actiefste vulkaan van Europa, na negen jaar weer bijzonder actief. Vanuit zes openingen spuwde de vulkaan lava en rookwolken en er deden zich steeds weer nieuwe flinke uitbarstingen voor. Italiaanse vulkanologen spreken van de grootste uitbarstingen in honderd jaar. Het vulkaanstof kwam volgens satellietbeelden tot ongeveer 3 kilometer hoogte in de atmosfeer. Een wereldwijde verspreiding van dit vulkaanstof is daardoor uitgesloten.De afdeling Seismologie van het KNMI heeft met het meetsysteem voor detectie van laagfrequente geluidsgolven in de atmosfeer op de vliegbasis Deelen het infrageluid gemeten van uitbarstingen van de vulkaan Etna. De volgens seismoloog Läslo Evers unieke registratie vond plaats op 29 juli 2001 toen de Etna ook zeer actief was en verschillende uitbarstingen en gasexplosies plaatsvonden. Grote explosies waaronder vulkaanuitbarstingen genereren laag frequent geluid. Frequenties lager dan 20 Hertz zijn onhoorboor en worden daarom infrageluid genoemd. Het KNMI beschikt op de vliegbasis Deelen over een netwerk van microbarografen voor registratie van infrageluid. De metingen worden gebruikt voor onderzoek van knallen afkomstig van vliegtuigen die sneller vliegen dan het geluid, maar het systeem legt ook andere explosies vast, zoals op 13 mei 2000 de geluidsgolven de vuurwerkramp Enschede en recent dus de uitbarstingen van de Etna.

Het KNMI verricht geen onderzoek naar vulkanen. Nederlandse vulkaandeskundigen zijn te vinden bij het Instituut voor Aardwetenschappen van de Universiteit van Utrecht en bij Aardwetenschappen op de Vrije Universiteit, Amsterdam.