Neerslag wordt steeds variabeler

Klimaatmodellen laten zien dat de jaar-op-jaar fluctuaties in neerslag wereldwijd sterk zullen toenemen in een opwarmend klimaat. Dit heeft grote gevolgen voor neerslagextremen (overstromingen, droogtes) – en de daarbij behorende maatschappelijk gevolgen – want die worden vooral bepaald door de grootte van de fluctuaties.

Gemiddelde neerslag

Klimaatmodellen en metingen laten zien dat de wereldgemiddelde neerslag met zo’n 2 procent per graad opwarming toeneemt. Dit is minder dan de toename in atmosferisch waterdamp (~7 procent per graad), omdat er maar een beperkte hoeveelheid energie beschikbaar is voor verdamping. Ook zijn er grote regionale verschillen, waarbij droge gebieden steeds droger worden en natte gebieden steeds natter. De sterkste procentuele toename in neerslag vindt plaats in het noordpoolgebied, waar door het terugtrekkende zee-ijs de verdamping vanuit de open oceaan toeneemt.

Neerslagfluctuaties

Simulaties met klimaatmodellen laten echter zien dat de jaar-op-jaar fluctuaties veel sterker toenemen dan de gemiddelde neerslag, namelijk wereldwijd gemiddeld 3-4 procent per graad en boven land zelfs 4-5 procent per graad (figuur 1 en 2). Deze toename in de fluctuaties is kleiner dan die in atmosferisch waterdamp. Dat komt door een afname in de sterkte van de atmosferische circulatie en opwaartse bewegingen, die aan de basis liggen van neerslagvorming. Tweederde van alle continentale regio’s laat een robuuste toename in de neerslagvariabiliteit zien, en dit gaat op voor zowel tropische als niet-tropische gebieden, en voor alle seizoenen.

Gevolgen

Zowel de gemiddelde neerslag als de jaar-op-jaar fluctuaties nemen toe in een opwarmend klimaat. Beide hebben tot gevolg dat jaren met extreem veel neerslag waarschijnlijker worden.

 

KNMI-klimaatbericht door Richard Bintanja