Neerslagstatistiek afleiden uit radar

De neerslagradar moest eraan te pas komen om te bewijzen dat een zware regenbui een Middeleeuws schip in Utrecht bloot legde. Het zand was weggespoeld. De radar is bij uitstek geschikt om buien op de voet te volgen, niet alleen actueel voor de weersverwachting, maar ook achteraf voor de klimatologie. Ook bij de extreme regen in augustus heeft de neerslagradar zijn dienst bewezen.

Overlast door overvloedige neerslag komt in ons land op regionale schaal gemiddeld eens per twee jaar voor. We moeten echter terug tot september en oktober 1998 om twee gevallen te vinden waarop de schaalgrootte van de overlast vergelijkbaar was met die van eind augustus 2010.

Zulke statistische uitspraken over extreme neerslag zijn van groot belang, bijvoorbeeld bij het ontwerpen van afvoersystemen. Met behulp van statistieken kan worden afgeleid hoeveel neerslag gemiddeld eens in de vijftig jaar binnen een uur op een bepaalde plek valt. Grote hoeveelheden neerslag kunnen leiden tot wateroverlast en materiële schade. Voor het bepalen van een kansverdeling van neerslagextremen zijn lange meetreeksen nodig. Met behulp van statistische methodieken kan worden berekend hoeveel neerslag gemiddeld eens in de vijftig jaar binnen een uur op een bepaalde locatie valt. De KNMI neerslagradars geven elke vijf minuten een direct beeld van de neerslagintensiteiten boven heel Nederland. De statistieken worden afgeleid uit gegevens over vijftien minuten.

Onderzoeker Aart Overeem, die vorig jaar december promoveerde op dit onderwerp bouwde voor zijn onderzoek aan bij het KNMI een 10-jarig archief op van radarbeelden die met behulp van regenmetergegevens zijn gecorrigeerd. Een beeld bevat ruim 6000 meetgebieden boven het landoppervlak van Nederland. Zo’n lange reeks gegevens biedt nieuwe mogelijkheden voor het maken van statistieken van extreme neerslag, vooral voor korte duren zoals 15 minuten waarvan slechts weinig meetgegevens beschikbaar zijn. Ook regionale verschillen kunnen beter dan ooit in kaart worden gebracht.

Achtergrondartikel op internet
In het augustus/september nummer van Weermagazine schrijft Aart Overeem een artikel het bepalen van de kans op extreme regenval met behulp van de neerslagradar. Daarmee sluit hij aan bij de actualiteit van de regen en de wateroverlast in augustus.

http://www.hetweermagazine.nl/assets/files/Weer_04_31-33.pdf