Tot nu toe rustig orkaanseizoen op Caraïben

Na het heftige orkaanseizoen van vorig jaar is het dit jaar tot nu toe rustig op de Caraïben. Een hoge zeewatertemperatuur is de belangrijkste aanjager van orkanen, en die temperatuur is dit jaar lager dan vorig jaar. Verder zijn ook de winden in de bovenlucht wat sterker dan normaal waardoor ontwikkeling van orkanen wordt geremd. Wat de rest van het seizoen gaat doen is nog onzeker.

Vergelijking van dit jaar met vorig jaar laat zien dat we dit jaar tot nu toe vijf tropische stormen (TS) of orkanen (H/MH) hebben gehad tegenover negen vorig jaar, waaronder twee Major Hurricanes, Harvey en Irma. Bron: NHC (zie tabel en figuur 1)

Relatief lage zeewatertemperatuur

Warm zeewater van meer dan 27 graden Celsius is de belangrijkste aanjager van orkanen. Verstoringen die boven het westen van Afrika ontstaan kunnen door het vele vocht en stijgende bewegingen boven het dampende zeewater uitgroeien tot orkanen. De zeewatertemperatuur in het brongebied voor het ontstaan van orkanen is dit seizoen een stuk lager dan normaal (figuur 2). Het is lastig om oorzaken hiervan aan te geven. Een factor van belang is dat de passaatwinden in juli sterker waren dan normaal. Deze winden transporteren relatief koele lucht vanuit het noorden naar het brongebied.

Sterkere wind in de bovenlucht

Een andere relevante factor is de mate van toename van wind met de hoogte in de bovenlucht, genaamd windschering. Beginnende orkanen worden bij te veel windschering als het ware uit elkaar getrokken. De eerder genoemde passaatwinden leveren naast koelere lucht ook meer windschering op. Verder zijn er aanwijzingen dat El Niño dit jaar gaat optreden. De zeewatertemperatuur aan de evenaar langs de westkust van Zuid-Amerika is dan hoger dan normaal waardoor windpatronen veranderen. Ook hierdoor neemt de windschering toe boven het brongebied (figuur 3).

Verwachting onzeker

Hoe de rest van het seizoen gaat lopen is nog onzeker. De verwachting is dat zeewatertemperaturen relatief laag blijven, maar de spreiding in de verwachtingen is groot. Ook ontwikkeling van El Niño is onzeker. Verder is de moesson boven Afrika wat sterker dan normaal, wat ontstaan van verstoringen in de atmosfeer bevordert. Deze verstoringen zijn de bron van eventuele orkanen. Maar in hoeverre deze kunnen uitgroeien is weer afhankelijk van subtiele verschillen in zeewatertemperatuur en windpatronen (figuur 3).

KNMI-klimaatbericht door Ruben IJpelaar