Verwachtingen voor het komende orkaanseizoen

Het Atlantisch orkaanseizoen begint 1 juni. Waar we vorig jaar te maken kregen met een zeer actief orkaanseizoen, zijn de verwachtingen voor dit jaar (gelukkig) wat getemperd. Maar nog steeds wijzen de belangrijkste factoren op een bovengemiddeld actief seizoen. Het zeewater is namelijk nog steeds iets warmer dan het langjarig gemiddelde.

Hoe ontstaan orkanen?  

Voor het ontstaan van orkanen zijn een viertal ingrediënten nodig:

1. Orkanen onstaan uit zware onweersbuien. Deze onweersbuien komen vaak boven Afrika tot ontwikkeling, en bewegen dan naar het westen de Atlantische Oceaan op (de zogenoemde tropical waves).
2. Het zeewater waarover de onweersbuien trekken moet warmer zijn dan 27 ℃ willen de onweersbuien uit kunnen groeien tot een orkaan. Boven 27 ℃ bevat het zeewater voldoende energie om de onweersbuien te voeden en sterker te laten worden. Het zeewater verdampt en de onweersbuien kunnen dan doorgroeien tot orkaankracht.  
3. De draaiing van de aarde is cruciaal voor het ontstaan van orkanen. Door die draaiing stroomt lucht in een lagedrukgebied niet recht naar het centrum, maar beweegt om het centrum heen. De vormende orkaan gaat daardoor draaien om haar as: op het noordelijk halfrond is dit tegen de klok in, en op het zuidelijk halfrond met de klok mee. Hierdoor vormt er zich een duidelijk zichtbaar centrum, ook wel het oog van de orkaan genoemd. Op de evenaar is het effect van de draaiing van de aarde niet merkbaar en daardoor ontstaan er geen orkanen dichtbij de evenaar. Dit is de reden waarom er een stuk minder orkanen langs Bonaire trekken dan langs Saba en Sint Eustatius. Bonaire ligt namelijk een stuk dichter bij de evenaar.
4. Orkanen ontstaan alleen als de windsnelheid en windrichting op zeeniveau ongeveer gelijk is aan die op grotere hoogte aan de bovenkant van de storm. Met andere woorden, de verticale windschering moet klein zijn. De zich vormende orkaan wil namelijk het liefst dat hij in de verticaal ongeveer intact blijft, op die manier haalt hij namelijk de meeste energie uit het warme zeewater. Als de wind op hoogte harder of in een andere richting waait dan op zeeniveau wordt de orkaan uit elkaar geblazen. 

Orkaanseizoen van 2024 in de Noord -Atlantische Oceaan  

Het orkaanseizoen van 2024 was bovengemiddeld actief. Er vormden 18 tropische stormen, waarvan er 11 uitgroeiden tot orkanen. Van deze 11 orkanen werden 5 zelfs zeer zware orkanen.  

Het orkaanseizoen van 2024 was daarnaast ook een zeer bijzonder seizoen: nog nooit eerder werd er zo vroeg in het seizoen (op 2 juli) een Categorie-5 orkaan gezien, orkaan Beryl. Daarnaast viel er ook ineens een zeer opmerkelijke stilte. Tussen medio augustus en medio september, normaal gesproken de piek van het orkaanseizoen, vormde er geen enkele orkaan.

Verwachtingen voor het orkaanseizoen van 2025 

De verwachtingen voor het komend orkaanseizoen zijn, ten opzichte van de verwachtingen van vorig jaar, gunstiger te noemen. Ten eerste zijn de (zwakke) La Niña condities sinds april officieel tot een einde gekomen. Een La Nina zorgt voor meer orkaanactiviteit in de Atlantische Oceaan, en de tegenhanger El Nino zorg juist voor minder activiteit. Voor dit seizoen zijn de verwachtingen dat we geen van beide gaan krijgen, iets wat we “neutrale condities” noemen.  

Daarnaast is het zeewater op dit moment minder warm dan het vorig jaar was, wat betekent dat orkanen over het algemeen minder energie tot hun beschikking hebben. Wel is het zeewater nog steeds warmer dan het langjarig gemiddelde. Daarom is de verwachting dat we nog wel te maken gaan krijgen met een actiever orkaanseizoen dan gemiddeld, maar minder actief dan vorig jaar. Colorado State University, een toonaangevend instituut als het aankomt op orkaanverwachtingen, verwacht voor dit seizoen 17 stormen van ten minste tropische storm-kracht (windsnelheden van ten minste 18 m/s), waarvan 9 orkanen en 4 zware orkanen. Het NOAA, het Amerikaanse meteorologische instituut, heeft gisteren een soortgelijke verwachting gepubliceerd: 13-19 stormen van ten minste tropische storm-kracht, waarvan 6-10 orkanen en 3-5 zware orkanen. Het gemiddelde voor de periode 1991-2020 ligt op 14 stormen, 7 orkanen en 3 zware orkanen.