Vidi-subsidie voor ozononderzoeker KNMI

De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) heeft een Vidi-beurs toegekend aan Dr. Folkert Boersma van het KNMI voor onderzoek van ozon als luchtvervuiler en broeikasgas.

Het onderzoek richt zich op ozon, een luchtvervuilende stof die schadelijk is voor de gezondheid van mens, dier, en vegetatie. Daarnaast staat ozon in de top-3 van gassen die het broeikaseffect versterken.

Ozon is een stof die van nature aanwezig is in de atmosfeer, maar ozonconcentraties worden ook door menselijk toedoen verhoogd. De uitstoot van luchtvervuilers stikstofoxiden en koolwaterstoffen leidt onder invloed van zonlicht tot de fotochemische formatie ozon. Vanwege de complexiteit van dit proces, en de snel veranderende uitstoot van stikstofoxiden en koolwaterstoffen, is onze kennis van ozon nog beperkt. Bovendien is het bestaande meetnetwerk van ozoninstrumenten te grofmazig om een goed beeld te krijgen van veranderlijke ozonconcentraties.

Het VIDI project van Boersma beoogt deze situatie te verbeteren door gebruik te maken van satellietmetingen, ondere andere van de instrumenten OMI en TROPOMI waarover het KNMI de wetenschappelijke leiding heeft. Het grote voordeel van satellietmetingen is dat ze werelddekkend zijn en een consistent beeld opleveren van veranderende atmosfeer.

Satellietmetingen van stikstofdioxide zullen gebruikt worden om de uitstoot van stikstofoxiden door industrie, transport, maar ook door de natuurlijke bronnen als bliksem, beter af te schatten. Daarnaast worden satellietmetingen van formaldehyde, een koolwaterstof die van belang is voor ozonvorming, ingezet om een beter begrip te krijgen van de biogene uitstoot en chemie van vluchtige koolwaterstoffen. Door metingen van de afgelopen 10 jaar door te rekenen kan een goed beeld verkregen worden van zowel antropogene trends als natuurlijke variabiliteit in de uitstoot. Boersma: "door de verbeterde kennis over deze ozon voorbodes te implementeren in modellen, kunnen we veranderingen in ruimte en tijd van het ozonbudget beter snappen. Dat maakt het uiteindelijk mogelijk om zowel de natuurlijke en antropogene bronnen van ozon vervuiling tot in de details op te sporen. Beleidsmakers kunnen hiervan gebruik maken om te bepalen welke strategieën het meest effectief zijn om ozonvervuiling tegen te gaan."

Folkert Boersma is een van 89 jonge, innovatieve wetenschappers waaraan NWO een Vidi-subsidie toekent. Elke onderzoeker krijgt een subsidie van in totaal maximaal 800.000 euro. Hiermee kan de onderzoeker vijf jaar lang een eigen onderzoekslijn ontwikkelen en een eigen onderzoeksgroep opbouwen. Het onderzoeksproject van Boersma wordt uitgevoerd in samenwerking met de TU Eindhoven.