Dat wij in ons land weinig droogte kennen, komt door de vele meren en de gestage aanvoer van water, voornamelijk van de Rijn. Periodes met droogte zijn moeilijk te vergelijken, want het verloop van neerslag verschilt sterk van jaar tot jaar.
Bij zonnig weer met wind en hoge temperaturen kan er veel vocht verdampen. Hierdoor neemt het actuele watertekort snel toe. Ook de geschiedenis is van belang. Als het ook eerder in het jaar droog was, loopt het tekort op. De landbouw vult het tekort aan met kunstmatige beregening. Dit heeft gevolgen voor de beschikbaarheid van water.
Het KNMI brengt de droogtesituatie in ons land in kaart met het tekort aan neerslag. Het potentieel doorlopend neerslagoverschot wordt berekend uit de hoeveelheid regen die valt, verminderd met de verdamping (referentiegewasverdamping) gedurende het groeiseizoen tussen april en september.
Verdamping gebeurt via planten. De wortels onttrekken water aan de bodem en de bladeren geven vocht af. Zon, wind en temperatuur bepalen in hoge mate de grootte van de verdamping. Hoe warmer, zonniger en winderiger, hoe meer water er verdwijnt.
Bekijk het actuele potentieel neerslagtekort.
De ontwikkeling van de droogte hangt uiteraard af van het verdere verloop van het weer. Op langere termijn kan dat in ons grillige klimaat alle kanten op. Dat blijkt overduidelijk uit het verloop in vorige droge periodes. Sommige droogteperiodes liepen al gelijk in het begin van de zomer af. In andere jaren bleef de neerslag ook in de warmste tijd van het jaar uit.
In het droge jaar 2003 liep het neerslagtekort gemiddeld over ons land uiteindelijk op tot 227 millimeter. Zo'n droogte komt ongeveer eens in de 10 jaar voor. Recordjaar 1976, waarin sprake was van een ernstige droogte, leverde een maximaal tekort op van 360 millimeter.
Een bijzonder lange periode met weinig neerslag had ons land in 1995 en 1996. Van de 22 maanden tussen juli 1995 en april 1997 waren er in De Bilt slechts 5 maanden natter dan normaal. Droog waren vooral augustus en oktober 1995, januari, maart en april 1996 en januari en maart 1997. In de hele periode viel maar 69 procent van de hoeveelheid die normaal had moeten vallen. Vooral in de eerste 12 maanden van deze periode waren de tekorten groot. In De Bilt viel tussen juli 1995 en juni 1996 slechts 448 millimeter. Dit is ongeveer de helft van de normale som.
In de twintigste eeuw is een periode van 12 maanden slechts eenmaal nog droger geweest. Van september 1920 tot en met augustus 1921 viel hier 370 millimeter. Andere droge jaren waren 1959 en 1976. Net als in 1921 was het toen vooral in het groeiseizoen droog waardoor de voedselvoorziening in het gedrang kwam.
In 1995, 1996 en 1997 was het vooral in de maanden buiten het groeiseizoen droog. Hierdoor vielen de gevolgen voor de samenleving uiteindelijk mee. Het droogste kalenderjaar in De Bilt was 1921 met 387 millimeter tegen 833 millimeter normaal (gemiddeld over 1981-2010). Andere droge jaren waren 1933 (511 millimeter), 1959 (536 millimeter) en 1976 (536 millimeter).
Actuele berichten over droogte staan op de website van Rijkswaterstaat.
